Heitast í umræðunni
Seinustu vikurnar höfum við öll fylgst með lagalegum deilum um örlög bandarísku konunnar Terri Schiavo, sem verið hefur heilasködduð eftir hjartastopp fyrir 15 árum og ekki getað tjáð sig eða gert sig skiljanlega. Hafa eiginmaður hennar, Michael, og foreldrar hennar, Mary og Bob Schindler, háð harða baráttu um það seinasta áratuginn hvort rétt sé að halda henni áfram á lífi eða láta hana deyja. Foreldrarnir hafa viljað að hún fengi að lifa allt til loka og njóta umönnunar en eiginmaðurinn vill að hún fái að deyja, enda segir hann að ekkert sé fyrir hana hægt að gera. Með dómsúrskurði þann 18. mars var slanga í maga hennar, sem tryggði henni næringu og vökva í æð, fjarlægð. Með því var hún sett á líknandi meðferð. Reyndu foreldrarnir í 13 daga að hnekkja þeirri ákvörðun, en án árangurs.

Í dag lést svo Terri eftir þrettán daga dauðastríð. Var ljóst að barátta foreldranna væri töpuð í gær er áfrýjunardómstóll og hæstiréttur höfnuðu í þriðja sinn að taka málið til endurskoðunar eða til efnismeðferðar. Með því var lagalega hliðin lokuð og ljóst að ekkert gæti bjargað Terri. Reyndar er ljóst skv. áliti lækna að ljóst hafi verið á sunnudag að ekkert gæti bjargað, enda þá verið það lengi án næringar að skaðinn var skeður. Hefur barátta foreldranna og eiginmannsins verið mjög harðskeytt og ótrúlega hvöss skot gengið þeirra á milli seinustu 8 árin, eða frá því að foreldrarnir reyndu að hnekkja því að Michael væri lagalegur umsjónarmaður Terri. Ekki hefur bætt úr skák að mati foreldranna að Michael er í sambúð með annarri konu og á með henni tvö börn.

Hafa þau haldið fram að hann hafi viljað hana feiga til að halda áfram að lifa öðru lífi, en ekki skeytt neinu um sig eða Terri sjálfa. Michael hefur aftur á móti sagst hafa gert þetta fyrir Terri. Hefur hann haldið fram að áður en hún féll í dá árið 1990 að hún vildi ekki að vélar héldu sér á lífi. Hefur hann sagt að hún hefði ekki viljað lifa með þessm hætti en foreldrarnir töldu að ekki væri fullreynt að hún gæti náð einhverjum bata. Baráttan fyrir dómstólunum var beisk og hörð og reyndu margir málsmetandi menn að hjálpa foreldrunum, t.d. George W. Bush forseti Bandaríkjanna, og Jeb Bush ríkisstjóri í Flórída. Fyrir nokkrum dögum sagði Bush að baráttunni væri lokið, ekkert væri hægt að gera og öll sund lokuð. Í dag dó svo Terri. Fannst mér óneitanlega harkalegt að foreldrunum og systkinum hennar var meinað af eiginmanninum að vera hjá henni þegar hún skildi við. Þetta er ótrúleg grimmd og lýsandi um persónu viðkomandi manns. En í grunninn tel ég líknardráp eiga rétt á sér ef ekkert er framundan nema dauðinn. En svo lengi sem lífsvon er tel ég það ekki réttlætanlegt. Þetta mál hefur verið mjög mikið í fréttum og sitt sýnist hverjum.

Tekist er á um grunn tilverunnar að margra mati. Lífið er annars aldrei einskis virði, en fyrst og fremst á að fara eftir vilja viðkomandi. Ef ekki liggur fyrir vilji þess sem um er að ræða verður auðvitað að fara eftir mati nánustu ættingja. Lagalega er réttur maka fremstur, og þess vegna auðvitað lauk þessu máli með þessum hætti. Maki er nánasti aðstandandi og hefur lagalega réttinn á að taka slíka ákvörðun. Best er ef foreldrar viðkomandi og nánustu ættingjar séu sammála í ákvarðanatöku í slíkri stöðu. Án þess er staðan erfið. Ég man ekki eftir slíkum átökum hér á landi, en eflaust er staða mála önnur hér og fólk hefur aðra hagsmuni. Það hefur ekki farið leynt að deilur um peninga leiddu í upphafi til deilanna milli foreldranna og Michaels, er kom að því að úthluta peningum til hans til að annast hana. Þau vildu hluta peninganna, með því jókst kergjan svo stig af stigi. Siðferðislega eru örlög fólks í dái átakamál. Í grunninn tel ég lífið svo mikils virði að berjast á fyrir því svo lengi sem lífsvon er. En án lífsvonar er lífið auðvitað farið í raun og rétt að viðkomandi einstaklingur kveðji með þeirri reisn sem viðkomandi á skilið, en veslist ekki upp í vélum endalaust. Það er mitt mat allavega.

Í gær ávarpaði Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra, ársfund Seðlabankans. Þar fór yfir efnahagsmálin og tengd málefni, t.d. varðandi gjaldmiðilinn og kom með mörg merkileg ummæli en talaði ekki hreint út að fullu. Í upphafi ræðunnar kom fram það mat hans að aðstæður séu einstakar í efnahagslífinu nú meðan stóriðjuframkvæmdir standa yfir. Þær eigi sér ekki fordæmi og ekki séu til töfraformúlur til að leysa þau vandamál sem upp kunni að koma, hvort sem litið sé til almennrar hagstjórnar eða þrengri þátta eins og vinnumarkaðar. Um þetta geta flestir verið sammála og því ekki sá punktur sem mest var fjallað. Sérstaklega athyglisvert var þó að heyra ummæli hans um gjaldmiðilinn. Sagði hann að við værum að gjalda þess að fjármagnsmarkaðurinn væri lítill. Sagði hann að tiltölulega litlar fjármagnshreyfingar inn og út úr landinu gætu skapað sveiflur í gengi krónunnar. Sagði hann að þetta væri staða sem við yrðum að búa við á meðan við hefðum eigin gjaldmiðil.

Með þessu var Halldór auðvitað að opna mjög á umræðuna um Evruna og Evrópumálin ennfremur. Sagði hann þó að með þessu mati sínu væri hann ekki að segja að upptaka evru hérlendis myndi leysa öll vandamál. Sagði hann það þó eitt atriði sem kæmi vissulega til greina er sveiflur gengisins væru skoðaðar. Halldór segir eitt en botnar það ekki. Afhverju talar hann ekki hreint út? Þetta er óttalegt rósahjal sem ekkert skilur eftir sig nema spurningar og það sem meira er undrun. Undrun vegna þess að hér er um að ræða yfirmann Seðlabankans, forsætisráðherrann. Þessi maður getur því talað hreint út og sagt hug sinn. Það gerir hann ekki. Afhverju ætli svo sé? Er það ekki vegna þess að hann hefur ekki flokkinn að fullu á bakvið sig í málinu. Hann hefur ekki yfirgnæfandi stuðning innan eigin raða til Evróputalsins og hvað þá þess að boða Evruna sem gjaldmiðil. Þetta er umdeilt, og það mjög skiljanlega. Hinn brothætti Framsóknarflokkur á erfiða tíma framundan hvað varðar þessi mál. Átökin þar virðast rétt að hefjast. Fyrir liggur að átakalínurnar eru víða og flokkurinn horfir brothættur fram á veginn til þess uppgjörs sem verður fyrir lok kjörtímabilsins um stefnu og áherslur flokksins í Evrópumálunum.


Punktar dagsins

Karl Bretaprins og synir hans hafa seinustu dagana verið í skíðafríi í Klosters í Sviss. Í dag stilltu þeir sér upp til myndatöku. Greinilegt var að þungt var í prinsinum og hann ekki í góðu skapi. Náðu fjölmiðlar með víðdrægum hljóðnemum orðaskiptum prinsins við syni sína fyrir myndatökuna og á meðan henni stóð. Er hann kom gangandi að fjölmiðlaskaranum heyrðist hann muldra: "Ég þoli ekki þetta, þetta er gjörsamlega óþolandi rugl" "Bölvaðir durgarnir". Ekki hefur farið leynt að prinsinum er mjög illa við aðgangshörku fjölmiðla í fríi þeirra og almennt verið lítt hrifinn af fjölmiðlum. Ekki bætti úr skák er fréttamaðurinn Nicholas Witchell spurði hann um væntanlegt brúðkaup hans og Camillu í næstu viku. Sagði hann með vandlætingarsvip: "Já, það er gott að þú hefur heyrt af því". Í kjölfarið heyrðist hann muldra lágt við syni sína: "Ég þoli alls ekki þennan mann. Hann er alveg hræðilega leiðinlegur". Fara Karl og synirnir árlega til Klosters og leyfa eina myndatöku, og fá annars að vera í friði. Að þessu sinni tókst ljósmyndurum að taka myndir af prinsunum án þess að þeir yrðu þess var. Sagt er svo að prinsinum hafi gramist um þá aðgangshörku sem ljósmyndarar hafa að undanförnu sýnt Vilhjálmi og unnustu hans, Kate Middleton. Ekki batnaði er prinsinn labbaði í burt að hann muldraði: "Þá er þessum fjára loksins lokið".

Auðun Georg Ólafsson tekur formlega við starfi fréttastjóra Ríkisútvarpsins á morgun. Hefur ráðning hans verið umdeild og allt logað í illdeilum innan veggja Ríkisútvarpsins að Efstaleiti frá því tilkynnt var um ráðningu hans í starfið. Á fjölmennum starfsmannafundi starfsmanna Ríkisútvarpsins í dag var samþykkt vantraust á útvarpsstjóra vegna ráðningar Auðuns Georgs Ólafssonar í stöðu fréttastjóra Útvarpsins. 178 samþykktu tillöguna, 12 sögðu nei og einn skilaði auðu. Tillagan var því samþykkt með 93,2% atkvæða. Er þetta sögulegt, enda aldrei gerst fyrr að starfsmenn RÚV lýsi yfir vantrausti á útvarpsstjóra. Ljóst er því að allt logar stafna á milli hjá stofnuninni og mikill órói er þar vegna ráðningarferlisins og ákvörðunar útvarpsstjórans. Er vandséð hvernig muni geta gróið um heilt milli starfsmannanna og útvarpsstjóra að óbreyttu. Greinilegur trúnaðarbrestur hefur orðið milli starfsmanna og yfirstjórnar Ríkisútvarpsins. Verður fróðlegt að fylgjast með framhaldi málsins og hvernig samskipti starfsmanna og fréttastjórans nýja verði á næstunni.

Tilkynnt var í gær að sjávarútvegsfyrirtækið Samherji myndi fara af markaði og form þess verði stokkað upp. Munu meirihlutaeigendur nú gera öðrum hluthöfum yfirtökutilboð sem miðast við 12,1 krónu á hlut. Að viðbættri 30% arðgreiðslu, sem stjórn hefur gert tillögu um og liggur fyrir aðalfundi, samsvarar tilboðið því um 12,4 krónum á hlut. Samhliða þessu seldi KEA formlega stóran hlut sinn í fyrirtækinu. Í kjölfar kaupa Fjárfestingafélagsins Fjarðar ehf. á 7,33% eignarhlut í Samherja hf. hafa helstu eigendur: þeir Kristján Vilhelmsson, Þorsteinn Már Baldvinsson, Fjárfestingarfélagið Fjörður ehf., Bliki ehf., Tryggingamiðstöðin hf., F-15 sf., Finnbogi A. Baldvinsson og fjárhagslega tengdir aðilar, sem samtals eiga 55,4% hlutafjár í félaginu, gert með sér samkomulag um stjórnun og rekstur fyrirtækisins í kjölfar þessa. Eru þetta mikil tíðindi skiljanlega og merkilegt að sjá hvernig fyrirtækið breytist við að fara af markaði. Samherji fór á markað árið 1996 og hefur verið mjög öflugt í þau 20 ár sem fyrirtækið hefur verið undir stjórn Akureyringa.

Í kvöld heldur fyrsti þingmaður Norðausturkjördæmis, Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar- og viðskiptaráðherra, fund á Fiðlaranum og fjallar þar um stóriðjumálin. Hefur mikil umræða verið um að næsta stóriðja eigi að rísa hér á Norðurlandi og oftast þá talað um svæði við Húsavík og Dysnes í Eyjafirði í þeim efnum. Enginn vafi leikur á því að gert hefur verið ráð fyrir því að næsta álver verði reist á Norðurlandi, enginn hefur reynt að bera á móti því að svo sé, gert er ráð fyrir slíku t.d. í byggðaáætlun ríkisstjórnarinnar sem kynnt var fyrir nokkrum árum. Er gott að ráðherra haldi fund og fari yfir stöðu mála og fólk getur heyrt skoðanir hennar á málum og fengið meiri yfirsýn yfir stöðuna. Þessi fundur verður vonandi gagnlegur og góður.

Saga dagsins
1863 Vilhelmína Lever kaus í bæjarstjórnarkosningum á Akureyri og varð með því fyrsta konan sem kaus til sveitarstjórnar á Íslandi - konur hlutu almennan kjörrétt með formlegum hætti loks árið 1915
1909 Björn Jónsson tók við embætti ráðherra af Hannesi Hafstein - Björn sat á ráðherrastóli í tvö ár
1967 Snjódýpt á Raufarhöfn mældist um 205 sentimetrar, sem er með eindæmum í þéttbýli hérlendis
1979 Steingrímur Hermannsson kjörinn formaður Framsóknarflokksins á miðstjórnarfundi flokksins - hann tók við formennsku af Ólafi Jóhannessyni. Steingrímur var dómsmála- og landbúnaðarráðherra 1978-1979, sjávarútvegs- og samgönguráðherra 1980-1983, var forsætisráðherra 1983-1987 og svo aftur 1988-1991 og utanríkisráðherra 1987-1988. Steingrímur lét af formennsku flokksins árið 1994 og varð seðlabankastjóri og gegndi þeim störfum allt til 1998. Ævisaga hans kom út í þrem bindum 1998-2000
1981 Leikarinn Robert De Niro hlaut óskarinn fyrir glæsilega túlkun á Jake La Motta í Raging Bull - De Niro hlaut óskarinn 6 árum áður fyrir glæsilega túlkun sína á Don Vito Corleone í The Godfather, Part II. De Niro er einn besti leikari sinnar kynslóðar og hefur hann átt mjög litríkan og glæsilegan feril og túlkað allmikinn fjölda svipmikilla karaktera af stakri snilld og hlotið hrós kvikmyndaunnenda

Snjallyrðið
I have no regrets. I wouldn't have lived my life the way I did if I was going to worry about what people were going to say.
Ingrid Bergman leikkona (1915-1982)

Heitast í umræðunni
Með ólíkindum hefur verið að horfa á framgöngu og talsmáta nýjasta Íslendingsins, skákmeistarans Bobby Fischer. Á föstudaginn langa hélt Fischer blaðamannafund á Hótel Sögu. Þar kjaftaði á honum hver tuska. Lét hann þar ýmis orð falla og dró ekkert undan. Sérstaka athygli vöktu öfgakennd og ógeðfelld ummæli hans um gyðinga. Er með ólíkindum að lesa fréttir erlendra fréttamiðla af orðalagi skákmeistarans. Öfgakenndar skoðanir Fischers eiga ekkert skylt við þreytu eða óróleika vegna stöðu hans eins og sumir hafa látið í veðri vaka. Þessi ummæli og tilburðir í þessa átt er ekkert nýtt. Þetta hefur sést margoft áður og komið vel fram. Þeir sem muna eftir viðtali Egils Helgasonar við Fischer á Skjá einum árið 2002 muna vel eftir því hvernig hatrið og öfgarnar vall upp úr honum, svo mikið að meira að segja Agli var nóg boðið. Okkur Íslendingum er að lærast það núna endanlega að koma Fischers verður okkur ekkert nema vesin og vandræði. Er enda svo að erlend og áhrifamikil dagblöð ausa yfir okkur neikvæðri umfjöllun fyrir það að hafa tekið Fischer upp á sína arma og gert hann að íslenskum ríkisborgara. Um helgina sáum við beitt skrif Washington Post og Guardian, þar sem ákvörðun okkar um að taka Fischer á okkar arma var gagnrýnd.

Sérstaklega var merkilegt að sjá skrif hins vinstrisinnaða demókrataskotna dagblaðs Washington Post. Í leiðaraskrifum þar segir að Fischer hafi fyrir margt löngu sagt skilið við háttprýði og heiðvirða framkomu. Hann sé heiftúðugur gyðingahatari sem hafi fagnað hryðjuverkaárásunum á Bandaríkin ellefta september 2001. Blaðið segir það hafa verið sorgardag þegar íslenska þingið hafi samþykkt að veita Fischer ríkisborgararétt. Í greininni segir að Fischer sé hetja í augum Íslendinga sem sé skákelskandi þjóð. Sigur hans á Boris Spassky í Reykjavík 1972 hafi verið ein stórbrotnasta stund í skáksögunni ekki sé deilt um skáksigra Fischers. Íslendingar hafi kosið að muna Fischer eins og hann var á hátindi frægðar sinnar en þing lýðræðisríkis eigi ekki að horfa framhjá því hversu djúpt skákmeistarinn hafi sokkið síðan hann vann sína mestu sigra. Í einangrun sinni hafi Fischer orðið heiftúðugur gyðingahatari og árið 1992 hafi hann teflt í Júgóslavíu þvert á viðskiptabann og refsiaðgerðir á sama tíma og mannfall hafi verið mikið í Bosníu. Blaðið vitnar til ummæla hans á Filippseyjum árið 2001. Þar hafi hann sagt fréttir að árásunum yndislegar og látið í ljós þá von að herinn myndi taka völdin í Bandaríkjunum. Öllum samkunduhúsum gyðinga yrði þá lokað, allir gyðingar yrðu handteknir og mörg hundruð leiðtogar þeirra færðir í varðhald. Nú hefur Boston Globe t.d. bæst við. Ekki er hægt að kenna hér pólitík um eins og sumir hafa reynt við að verja Fischer. Vinstra- og hægrafólk í bandarískri pólitík er illa við Fischer og hefur fengið nóg af honum eins og þessi skrif kristalla vel. Er með ólíkindum að fylgjast með Fischer og talsmáta hans og ekki laust við að það staðfestist að það var kolröng ákvörðun að stuðla að því að hann kæmi hingað til lands.

Seinustu vikur og mánuðir hafa verið erfiðar fyrir Kofi Annan framkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna. Hefur hann verið undir miklu ámæli vegna málefna sonar síns, Kojo Annan. Hefur verið deilt um það hvort Annan hafi haft vitneskju um það að svissneskt fyrirtæki sem sonur hans starfaði hjá, hafi gert samninga í tengslum við áætlun Sameinuðu þjóðanna um olíusölu frá Írak meðan á viðskiptabanninu við landið stóð. Í gær lauk formlegri rannsókn eða úttekt á málinu. Niðurstaða hennar er að ekki séu nægar vísbendingar fyrir hendi um að Annan hafi vitað um málið fyrirfram. Hinsvegar er Annan gagnrýndur harkalega í úttektinni um málið fyrir að ganga ekki úr skugga um hvernig sonur hans tengdist fyrirtækinu. Þau liggja engar beinar sannanir fyrir um það að Annan hafi beitt sér fyrir því að SÞ samdi við fyrirtækið. Hafði verið talið fyrirfram að úttektin myndi hreinsa Annan af öllum grun, og því enginn vafi á að þetta er áfall fyrir hann að hann er ekki alveg hreinsaður af málinu, enda m.a. sagt að hann hafi fyrirskipað eyðingu gagna eftir að rannsóknin hófst.

Enginn vafi leikur á að sonur Annans hefur leynt föður sinn þó því að hann væri að vinna hjá fyrirtækinu. Hafði hann sagt föður sínum áður að hann væri hættur þar störfum, meðan svo var ekki. Annan er ekki sakaður um spillingu í úttektinni. Engar beinar sannanir liggja fyrir um þátt Annan en tengslin eru honum til vansa og munu án vafa verða skuggi yfir hans störfum hjá Sameinuðu þjóðunum. Annan hefur verið umdeildur eins og fyrr segir seinustu ár. Hann hóf störf af krafti í ársbyrjun 1997 og ávann sér sterkan sess fyrstu árin. Hlaut hann friðarverðlaun Nóbels árið 2001. Sama ár var hann skipaður að nýju til fimm ára í embættið. Getur framkvæmdastjóri að hámarki setið í embættinu í 10 ár og því ljóst að hann mun láta af störfum í lok næsta árs. Hinsvegar hefur trúverðugleiki hans skaddast vegna þessara mála. Hafa íhaldsmenn í Bandaríkjunum, sem jafnan hafa haft horn í síðu hans, notað málið gegn honum og krafist afsagnar hans. Er ólíklegt að hann víki vegna málsins og klári því þann tíma sem hann á eftir í embættinu. Hinsvegar er ljóst að málið hefur allt skaðað hann og trúverðugleika hans. Það er vissulega leitt að jafnöflugur maður og Annan láti svona smávægilegt mál leika sig jafngrátt og hafi ekki komið fram af hreinskilni allt frá upphafi rannsóknarinnar og láti það eyðileggja annars ágæt störf hans.

Punktar dagsins

Eins og ég sagði frá í gær var mjög átakanlegt að fylgjast með Jóhannesi Páli páfa II á páskadag er hann kom fram opinberlega til að blessa mannfjöldann sem saman var kominn á Péturstorgið. Greinilegt var að hann var sárkvalinn og gat t.d. ekki tjáð sig eða flutt bæn vegna þess hversu óskýrmæltur hann var. Tal hans varð ein ósamfella sem var óskiljanlegt. Þetta er skelfilegt á að horfa og greinilegt að páfi er sárkvalinn. Í dag kom svo páfi fram aftur og gat hann ekki talað í dag heldur. Virkaði hann enn veiklulegri í dag og var tekinn í andliti. Hefur framkoma hans í þessi tvö skipti vakið mikla umræðu um heilsu hans og hver staða hans sé. Í dag var tilkynnt að páfi fengi nú næringu í gegnum slöngu sem þrædd er gegnum nef hans og niður í maga. Er þetta gert til að tryggja honum næga næringu. Með þessu er ljóst að hann heldur ekki mat niðri og getur ekki nærst með eðlilegum hætti. Er alveg ljóst núna að hverju stefnir. Er heilsa páfa orðin svo bágborin að hann getur varla nærst. Það blasir því við að hann eigi skammt ólifað nema heilsa hans batni fljótlega. Engum duldist á páskadag að páfi er bæði veikburða og þjáður. Lítill vafi leikur á, eins og staðan er, að brátt líður að þeim tímapunkti að löngum ferli páfa ljúki.

Ungir sjálfstæðismenn ætla að hittast á Café Karólínu á Akureyri á föstudaginn kl. 17. Á fundinum mun ég kynna starf Varðar, félags ungra sjálfstæðismanna hér á Akureyri, og fara yfir hvað hefur verið gert og ennfremur minna á ályktanir okkar og vinnu í vetur. Að því loknu mun Jón Hákon Halldórsson framkvæmdastjóri SUS, kynna starf Sambands ungra sjálfstæðismanna. Rætt verður um undirbúning að 75 ára afmæli SUS, næsta landsfund Sjálfstæðisflokksins, sem verður væntanlega í október, og fleiri þætti sem lúta að starfi ungra sjálfstæðismanna. Allir sjálfstæðismenn eru velkomnir á fundinn. Þeir sem vilja taka þátt í starfinu hér eða koma á framfæri skoðunum á pólitíkinni, ungliðastarfinu hér á svæðinu og almennt eru hvattir til að mæta á staðinn, eiga gott spjall og fara yfir stöðuna. Hef ég alltaf minnt á mikilvægi þess að hafa kraftmikið pólitískt starf svo þeir sem áhuga hafi á pólitík geti valið skoðunum sínum og pólitískum hugsjónum farveg í pólitísku starfi. Allavega er öllum frjálst að mæta, ræða málin og fara yfir hvað er að gerast. Hvet alla sem áhuga hafa til að mæta og kynna sér stöðu mála hér og væntanleg verkefni.

Norræna ráðherranefndin og Norðurlandaráð, í samvinnu við Norrænu upplýsingaskrifstofuna á Akureyri, hafa boðað til opins fundar um þróun íslenska velferðarkerfisins á föstudaginn ennfremur, föstudaginn 1. apríl. Fundurinn verður í sama húsi og fundur okkar ungra sjálfstæðismanna, nema veggurinn er á milli, enda er fundurinn á Deiglunni og hefst kl. 18.00. Mun Rannveig Guðmundsdóttir alþingismaður og forseti Norðurlandaráðs, opna fundinn, en síðan munu Sigrún Björk Jakobsdóttir bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins og formaður menningarmálanefndar Akureyrarbæjar, og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarfulltrúi og verðandi alþingismaður, fjalla um stöðu mála. Umræður verða svo í fundarlok. Margar áleitnar spurningar koma eflaust fram. Til dæmis: munu Íslendingar kjósa að halla sér í æ meira mæli að bandaríska velferðarmódelinu eða halda í það norræna? Hver er raunveruleg staða íslenska velferðarkerfisins? Af hverju eru fleiri konur en karlar undir fátækramörkum? Hvernig er hlúð að barnafjölskyldum? Einstæðum foreldrum? Börnum með sérþarfir? Áhugaverður fundur, hefði reynt að fara á hann hefði öðruvísi staðið á. Spennandi efni og verður þetta án vafa merkilegur fundur og vonandi verður hann vel sóttur.

Undanfarna daga hef ég verið að lesa athyglisverða bók, Plan of Attack eftir Bob Woodward. Bókin fjallar um aðdraganda innrásar Bandamanna í Írak og eftirmála falls stjórnar Saddams Husseins í apríl 2003. Bókin er virkilega vönduð og skemmtileg til lestrar og fræðandi. Fer Woodward yfir marga þætti tengda málinu og veltir upp atriðum og staðreyndum sem ekki lágu fyrir áður. Fjallar hann um málið frá hlið bæði þeirra sem voru hlynntir og andvígir innrásinni í Írak og kemur með athyglisverðan vinkil á málið. Woodward er einn þekktasti blaðamaður og fréttaskýrandi Bandaríkjanna. Woodward er kunnastur fyrir að hafa ásamt félaga sínum á The Washington Post, Carl Bernstein, náð að vekja athygli á þætti nánustu aðstoðarmanna Nixons Bandaríkjaforseta, í innbrotinu í Watergate-bygginguna í júní 1972, sem lauk með því að Richard Nixon sagði af sér embætti forseta Bandaríkjanna, fyrstur manna, í ágúst 1974. Sú saga var sögð í verðlaunamyndinni All the President´s Men, árið 1976. Ég hvet alla til að kynna sér feril Woodwards með því að horfa á myndina og ekki síður lesa bókina, sem er mögnuð heimild um eitt mesta hitamál seinustu ára á vettvangi alheimsstjórnmála.

Saga dagsins
1949 Aðild Íslands að Atlantshafsbandalaginu var samþykkt á Alþingi - mikil mótmæli urðu vegna þess við Alþingishúsið við Austurvöll og í fyrsta skipti í sögu landsins var táragasi beitt á mannfjölda
1955 Leikkonan Grace Kelly hlaut óskarinn fyrir túlkun sína á Georgie Elgin í The Country Girl - hún var ein frægasta leikkonan í Hollywood á sjötta áratug aldarinnar og lék í nokkrum heimsfrægum kvikmyndum. Hætti kvikmyndaleik og vék af braut lífsins í Hollywood, er hún kvæntist Rainier fursta af Mónakó, 1956. Eftirsjá þótti af henni af hvíta tjaldinu. Grace fórst í bílslysi árið 1982, 53 ára að aldri
1981 Ronald Reagan forseti Bandaríkjanna, særist lífshættulega í skotárás fyrir utan Hilton hótelið í Washington. Geðbilaður maður, John Hinckley, skaut sex skotum að forsetanum og lífvörðum hans er forsetinn var að yfirgefa hótelið eftir að hafa flutt ræðu. Skaut hann blaðafulltrúa forsetans, James Brady, í höfuðið og slapp hann naumlega lifandi frá skotárásinni. Fyrst var talið að Reagan hefði sloppið ómeiddur úr skotárásinni en hann var fluttur á George Washington-spítala til öryggis. Kom í ljós við komuna á spítalann að ein byssukúla hafði lent nærri hjarta forsetans og þurfti hann að fara fljótt í aðgerð, til að bjarga mætti lífi hans. Meðan hann lá á skurðarborðinu í skurðaðgerð upp á líf og dauða, var landið í kreppu. Enginn sýnilegur leiðtogi var við stjórnvöl. Bush varaforseti, var staddur í Texas. Tók Alexander Haig utanríkisráðherra, sér umdeilt vald til forystu landsins þar til Bush kom til Washington. Tókst læknum að bjarga lífi Reagans - sat á forsetastóli til 1989 og lést 2004
1992 Leikararnir Sir Anthony Hopkins og Jodie Foster hlutu óskarinn fyrir glæsilega túlkun sína á mannætunni Hannibal Lecter og alríkislögreglukonunni Clarice Starling í myndinni The Silence of the Lambs. Hopkins er einn af bestu leikurum Breta og hefur átt stórleik í fjölda kvikmynda á löngum ferli og verið öflugur sviðsleikari ennfremur. Foster er ein af bestu leikkonum sinnar kynslóðar og átt margar glæsilegar leikframmistöður og hlaut óskarinn þrem árum áður fyrir leik sinn í The Accused
2002 Elísabet drottningarmóðir, ekkja George VI Englandskonungs og móðir Elísabetar drottningar, lést í Royal Lodge í Windsor, 101 árs að aldri. Eiginmaður hennar, George VI, var konungur Englands í 16 ár, frá 1936 til dauðadags 1952. Frá þeim tíma var drottningin titluð drottningamóðir af hálfu krúnunnar. Á þeim fimm áratugum sem hún lifði eiginmann sinn var Elísabet einn öflugasti fulltrúi krúnunnar og var vinsælust af meðlimum konungsfjölskyldunnar. Hún sinnti mörgum verkefnum þá rúmu átta áratugi sem hún var fulltrúi fjölskyldunnar og var alla tíð rómuð fyrir tignarlegan glæsileika

Snjallyrðið
More than any time in history mankind faces a crossroads. One path leads to despair and utter hopelessness, the other to total extinction. Let us pray that we have the wisdom to choose correctly.
Woody Allen leikari og leikstjóri (1935)

Heitast í umræðunni
Það hefur varla farið framhjá neinum að skákmeistarinn Bobby Fischer kom til landsins að kvöldi skírdags. Sjónvarpsáhorfendur Stöðvar 2 urðu þá vitni að einhverjum mesta fjölmiðlasirkus í sögu landsins. Í pistli mínum á föstudaginn langa fjallaði ég um komu Fischer til landsins og því þegar íslenskt fjölmiðlafyrirtæki allt að því tók Fischer á vald sitt því að hann hafði flogið til landsins frá Svíþjóð í einkaflugvél þeirra. Mikið hefur verið rætt og ritað um komu Fischers nú um helgidagana. Umfram allt stendur eftir sameiginlegt mat fólks að umfjöllun Stöðvar 2, frá því er skákmeistarinn kom til landsins, hafi verið eitt tilþrifamesta fíaskó íslenskrar fjölmiðlasögu, sannkallað skot í myrkrið hjá fréttastofu sem vill láta taka sig alvarlega í vinnubrögðum sínum. Sérstaklega var með hreinum ólíkindum að fréttastjóri Stöðvar 2 var þátttakandi í vinnubrögðunum og Stöð 2 fór með skákmeistarann eins og hann væri algjörlega á þeirra valdi. Sama hvernig Stöð 2 snýr málinu, eða reynir að gera það öllu heldur, stendur ennþá eftir sú staðreynd að fréttastofa Stöðvar 2 og Bylgjunnar skoraði eitt tilþrifamesta og mest áberandi sjálfsmark í sögu íslenskrar fjölmiðlunar með vinnubrögðum sínum þá. Um þetta er vart deilt.

Eini maðurinn sem stigið hefur fram til að reyna að verja aumingjaleg vinnubrögð fréttastofunnar er Páll Magnússon fréttastjóri Stöðvar 2 og Bylgjunnar, maðurinn sem settist í farþegasætið í Range Rover jeppanum margfræga. Óneitanlega var skrautlegt hvernig farið var með skákmeistarann undir yfirskini þess að hann væri "örþreyttur" og þyrfti að koma honum á burtu sem fyrst. Samt sem áður var hann ekki þreyttari en svo að komið var með hann eftir nokkra stund á sama stað, þegar aðrir fjölmiðlar voru annað hvort farnir eða búnir að taka niður búnað sinn. Hann varð eins og ódýrt sirkusdýr sem er til sýnis lokað í búri. Nema sá var munurinn að þessu sirkusdýri var keyrt um á rándýrum Range Rover að hálfu fjölmiðlafyrirtækis. Ekki var betur hægt að sjá en að lögreglan væri þátttakandi í vinnubrögðum Stöðvar 2 á staðnum. Fulltrúum annarra fjölmiðla og þeim sem börðust hvað mest fyrir komu skákmeistarans var einfaldlega bara stjakað frá af lögreglunni og til að kóróna allt gat fréttamaður Stöðvar 2 farið beint upp að Fischer er hann kom úr Baugsvélinni meðan öðrum var ekki hleypt nær. Það sést því vel hver stjórnaði för við komu Fischer. Á föstudaginn langa sendi fréttastjórinn út fréttatilkynningu og bar af sér þær sakir að hann hefði fjarstýrt komu Fischers og atburðarásinni. Sú skýring hljómar mjög hjáróma þegar horft er á þessa dæmalausu útsendingu. Það virðist vera sem að fréttastjórinn treysti á að fólk sé svo skyni skroppið að geta ekki reiknað saman tvo og tvo. Þeir sem horfa á útsendinguna sjá eitt fyrirtæki eigna sér stóran fjölmiðlaatburð og taka aðalpunkt atburðarins og gera hann að sinni eign. Það er grátlegt að fylgjast með aðförum hans og hann á að sjá sóma sinn í að víkja sem fréttastjórnandi.

Það er mjög ánægjulegt að fylgjast með pólitískri forystu Ásdísar Höllu Bragadóttur í Garðabæ. Þau fimm ár sem hún hefur verið bæjarstjóri þar hefur Garðabær eflst og hefur náð mikilli forystu á mörgum sviðum varðandi málefni sveitarfélagi. Sérstaklega er gaman að kynna sér stefnu Garðabæjar í skóla- og menntamálum og þátt Ásdísar Höllu í þeirri stefnu sem þar hefur verið mörkuð með mjög farsælum hætti. Þriðja hvert barn á leikskólaaldri í Garðabæ er í einkareknum leikskóla og árið 2006 þegar nýr skóli opnar í Sjálandshverfi mun þetta hlutfall hækka í annað hvert barn. Með verkum sínum í Garðabænum hefur Ásdís Halla horft til framtíðar í þessum málaflokki og ennfremur farið nýjar og markvissar leiðir og starfað vel eftir skoðunum og áherslum okkar SUS-ara í menntamálum. Er það ánægjulegt að kynna sér stöðu mála í sveitarfélaginu og öflugt starf hennar og annarra forystumanna flokksins þar.

Ásdísi hefur tekist að umbylta skólakerfi bæjarins með glæsilegum hætti og stokka það upp og gera það að fyrirmyndarkerfi í íslenskum menntamálum: kerfi sem aðrir hafa hug á að taka upp og þróa í þá átt að fylgja frumkvæði sjálfstæðismanna þar. Athygli hefur alla tíð vakið hversu hljóðlega þessi mikla breyting, eða ætti maður ekki miklu frekar að segja bylting, í skólamálum hefur gengið yfir. Er það eflaust til marks um hversu vel hún hefur gengið. Á fleiri sviðum er Ásdís Halla að standa sig vel. Sérstaklega er gaman að kynna sér málefni nýs vefs bæjarins. Nýi vefurinn boðar alger tímamót í rafrænum samskiptum sveitarfélags við íbúa sína. Allir Garðbæingar geta fengið lykilorð að vefnum og gert eigin útgáfu af vefnum, tekið þátt í umræðum og ákvarðanatöku almennt. Meðal þess sem hægt er að skoða á vefnum er staða gjalda svo sem fasteigna- og leikskólagjalda. Hægt er að senda formleg bréf til bæjarstjórnar og senda inn athugasemdir við auglýst skipulag. Ánægjulegt hvernig unnið er í málum þarna. Hvet alla til að kynna sér vefinn. Vonandi er þetta það sem koma skal varðandi vefi sveitarfélaga. Ásdís stendur sig vel, gaman að fylgjast með verkum hennar.

Punktar dagsins

Átakanlegt var að fylgjast með Jóhannesi Páli páfa II á páskadag er hann kom fram opinberlega samkvæmt venju um trúarhátíðina. Í fyrsta sinn í páfatíð sinni flutti páfinn ekki páskamessu í Péturskirkjunni, vegna veikinda sinna, en hann hefur verið mjög veiklulegur að undanförnu í kjölfar barkaskurðar sem gerður var á honum í síðasta mánuði. Hinsvegar kom páfi út í glugga íbúðar sinnar í Vatíkaninu og blessaði tugþúsundir pílagríma sem safnast höfðu saman á Péturstorginu. Ávarpaði hann ekki mannfjöldann, þó að aðstoðarmenn hans hafi verið tilbúnir með hljóðnema fyrir hann. Virtist sem páfi væri að reyna að segja nokkur orð, en svo fór að hann gerði krossmark og hljóðneminn var svo fjarlægður. Var óneitanlega nokkur kaldhæðni í því að á sama tíma og kristnir menn minntust pínu frelsarans horfðu kaþólskir upp á trúarleiðtoga sinn fársjúkan og augljósa pínu hans við að reyna að sinna verkum sínum. Gat hann ekki tjáð sig og reyndi augljóslega af veikum mætti að sinna sínu. Þetta er átakanlegt á að horfa og vekur spurningar um hversu fáránlegt það er að maðurinn sinni áfram þessum starfa þegar hann augljóslega getur það ekki.

Lagt hefur verið fram á þingi, frumvarp til laga um breytingar á lögum um tekju- og eignarskatt. Í frumvarpinu felst einkum að opinber birting og framlagning álagningar- og skattskráa landsmanna verði með öllu lögð af. Á föstudaginn langa fór ég yfir málið í ítarlegum pistli á ihald.is og talaði um þingumræðu þar sem vinstrimenn töluðu margir hverjir gegn þeim breytingum sem frumvarpið gerir ráð fyrir. Þar segir svo um málið: "Þetta er grunnpunktur vinstrimanna virðist vera að það sé málefni almennings hvað næsti maður hafi í laun eða vilji svala forvitni sinni með því að vita allt um hagi viðkomandi að þessu leyti. Ég og við sjálfstæðismenn almennt segjum að þetta gangi ekki upp. Þetta frumvarp er sett fram umfram allt til að fá umræðu um málið og vonandi leiða til þess að tekin verði upp önnur vinnubrögð og annað fyrirkomulag taki við. Þetta frumvarp er mikilvægt og sett fram sem grunnpunkt í mikilvægt prinsippmál: það að almenningur hafi sín lykilmál, tekjugrunn sinn sem sitt einkamál. Eða það er mitt mat og okkar sjálfstæðismanna. Það er reyndar hlægilegt að til sé fólk sem tali gegn þessu og afhjúpi með því gamaldags vinstrikreddupólitík."

James Callaghan fyrrum forsætisráðherra Bretlands, lést á laugardag. Honum vantaði þá aðeins sólarhring upp á að verða 93 ára gamall. Callaghan var til fjölda ára einn af mest áberandi stjórnmálamönnum Bretlands og var í fremstu víglínu Verkamannaflokksins í fjóra áratugi. Hann er eini maðurinn í sögu landsins sem hefur náð að gegna öllum fjórum valdamestu ráðherraembættum landsins: forsætisráðherra, fjármálaráðherra, utanríkisráðherra og innanríkisráðherra. Callaghan var kjörinn á breska þingið árið 1945 og átti þar sæti allt til ársins 1987 fyrir Cardiff í Wales. Hann var samgönguráðherra 1947-1951. Hann varð lykiltalsmaður flokksins í stjórnarandstöðu 1951-1964. Loks þegar langri valdatíð íhaldsmanna lauk 1964 varð hann fjármálaráðherra. Hann var innanríkisráðherra 1967-1970 en vinstrimenn misstu þá völdin. Er flokkurinn komst aftur til valda 1974 varð hann utanríkisráðherra. Er Harold Wilson hætti snögglega í pólitík 1976 var tími Callaghans loks kominn og hann varð eftirmaður hans sem forsætisráðherra og leiðtogi Verkamannaflokksins. Hann sat í embætti allt til maímánaðar 1979 er flokkurinn missti völdin til íhaldsmanna. Hann lét af leiðtogastöðunni árið eftir. Nýlega varð Callaghan elstur allra þeirra sem setið hafa á forsætisráðherrastóli. Lést hann snögglega á laugardag, aðeins 11 dögum eftir andlát eiginkonu sinnar, Audrey. Með láti Callaghans er einn af helstu forystumönnum Verkamannaflokksins á 20. öld fallinn í valinn.

Meira um breska pólitík. Um páskana las ég pólitíska ævisögu breska stjórnmálamannsins John Major fyrrum forsætisráðherra Bretlands. Lengi hef ég haft mikinn áhuga á breskri pólitík og haft gaman af að lesa pólitískar ævisögur lykilleiðtoga sögu Bretlands og fara yfir feril þeirra og pólitískan feril í fremstu víglínu. Major er langt í frá uppáhaldsstjórnmálamaður. Hef ég mun meiri álit á risum breskra stjórnmála á öldinni, t.d. Margaret Thatcher, Harold Macmillan, Harold Wilson og Sir Winston Churchill. En þáttur Major í stjórnmálasögu Bretlands er nokkur og má ekki vanmeta hann þó hann hafi ekki verið jafnáhrifamikill og þau sem fyrr eru nefnd. Kosningasigur hans í bresku þingkosningunum í apríl 1992, þvert á allar skoðanakannanir, er stórmerkilegur og telst eitt af helstu mótsögnum kannana í stjórnmálasögu 20. aldarinnar. Bókin er áhugaverð, mjög svo. Í henni fer Major yfir stjórnmálaferil sinn. Major var fyrst kjörinn á breska þingið fyrir Huntingdon hérað í maímánuði 1979. Í þeim kosningum vann flokkurinn sögulegan kosningasigur undir forystu Margaret Thatcher, og komst til valda eftir fimm ár í stjórnarandstöðu.

Eftir þingkosningarnar 1983 varð hann aðstoðarráðherra í stjórnum frú Thatchers og forystumaður í þingflokknum. Í kjölfar kosninganna 1987 varð Major viðskiptaráðherra Bretlands. Árið 1989 varð Major utanríkisráðherra og tók skömmu fyrir lok þess árs við embætti fjármálaráðherra, og var þarmeð orðinn einn valdamesti ráðherra flokksins. Frú Thatcher neyddist til að víkja af valdastóli í nóvember 1990 eftir innbyrðis valdaerjur og gaf Major kost á sér í leiðtogaslag flokksins. Hann var kjörinn eftirmaður hennar í leiðtogakjöri þann 27. nóvember 1990. Hann tók við embætti sem forsætisráðherra Bretlands sólarhring síðar. Hann vann sigur í þingkosningunum 1992, þvert á allar spár. Árið 1995 réðst hann að andstæðingum sínum innan flokksins og efndi til leiðtogakjörs sem hann vann. Hann beið ósigur í þingkosningunum 1997 fyrir Verkamannaflokknum og vék þá jafnframt af leiðtogastóli flokksins, hafði þá setið á valdastóli tæp 7 ár. Hann lét af þingmennsku í kosningunum 2001. Hvet alla til að lesa þessa góðu bók. Annars var páskahelgin róleg og góð, fín afslöppun og mikil notalegheit, eins og vera ber á langri og góðri helgi.

Saga dagsins
1947 Heklugos hófst - þá voru 102 ár liðin frá því að gosið hafði í Heklu. Gosið var mjög kraftmikið og náði gosmökkurinn upp í 30 þúsund metra hæð og aska barst allt til Bretlands. Gosið stóð í ár
1961 Lög um launajöfnuð kvenna og karla samþykkt á þingi - markaði tímamót í jafnréttisbaráttu
1982 Leikararnir Henry Fonda og Katharine Hepburn hlutu óskarinn fyrir glæsilega túlkun sína á hjónunum Norman og Ethel Thayer í myndinni On Golden Pond. Þetta var síðasta hlutverk Fonda í kvikmynd á löngum og glæsilegum leikferli og hans einu óskarsverðlaun. Hann lést í ágúst 1982. Hepburn var svipmesta og glæsilegasta kvikmyndaleikkona 20. aldarinnar og lék í miklum fjölda úrvalsmynda á ferli sem spannaði sex áratugi. Hún hlaut fjórum sinnum óskarsverðlaun, oftar en nokkur annar til þessa og var tilnefnd alls 12 sinnum til verðlaunanna. Hepburn vann áður óskarinn 1933 fyrir Morning Glory, 1967 fyrir Guess Who's Coming to Dinner og 1968 fyrir The Lion in Winter. Hún hlaut heiðursóskar fyrir æviframlag sitt til kvikmynda árið 1987. Kate Hepburn lést í júní 2003
1988 Leikarinn Dustin Hoffman hlaut óskarinn fyrir stórfenglega túlkun sína á Raymond Babbitt, einhverfum manni, í kvikmyndinni Rain Man - Hoffman hlaut óskarinn níu árum áður fyrir leik sinn í Kramer vs. Kramer. Hoffman er einn besti leikari sinnar kynslóðar og hefur hann átt mjög litríkan og glæsilegan feril og túlkað fjölda svipmikilla karaktera af stakri snilld og hlotið lof kvikmyndaunnenda
1993 Heimir Steinsson útvarpsstjóri, segir Hrafni Gunnlaugssyni dagskrárstjóra innlends efnis hjá Ríkissjónvarpinu upp störfum - nokkrum dögum síðar var Hrafn ráðinn framkvæmdastjóri Sjónvarps af Ólafi G. Einarssyni menntamálaráðherra. Leiddi til átaka innan Ríkisútvarpsins í garð stjórnvalda. Hrafn leysti af Pétur Guðfinnsson framkvæmdastjóra, í ársleyfi hans og lét svo af störfum hjá RÚV

Snjallyrðið
I don't want to achieve immortality through my work. I want to work, and work hard while I am living. Those who appreciate will appreciate, others don´t. That´s fine by me. I am not working for others, this is my work and my choice of living.
Richard Nixon forseti Bandaríkjanna (1913-1994)

Davíð Stefánsson frá Fagraskógi (1895-1964)
Í janúar voru liðin 110 ár frá fæðingu Davíðs Stefánssonar, skálds frá Fagraskógi í Eyjafirði. Davíð var eitt helsta skáld landsins. Fáum íslenskum skáldum tókst betur að tjá sig frá hjartanu, er þá sama hvort átt er við t.d. gleði, sorg, ástina eða lífskraftinn. Davíð tjáði af stakri snilld sannar tilfinningar og varð eitt ástsælasta skáld okkar á 20. öld. Hann er að mínu mati besta ljóðskáld landsins á 20. öld, meistari fallegs íslensks máls. Er rétt að fara örlítið yfir ævi hans og skáldferil í tilefni afmælis hans.

Davíð fæddist að Fagraskógi, 21. janúar 1895. Kenndi hann sig ávallt við æskuheimili sitt og varð það alla tíð fastur hluti af skáldnafni hans. Foreldrar hans voru Stefán Stefánsson bóndi og alþingismaður, og eiginkona hans, Ragnheiður Davíðsdóttir. Davíð var fjórði í röð sjö systkina. Fagriskógur var þá og er enn í dag eitt af helstu býlunum í Arnarneshreppi og mikið fremdarheimili. Ungur fór Davíð til náms í Gagnfræðaskólanum á Akureyri, lauk hann gagnfræðaprófi 16 ára gamall, 1911. Davíð dvaldist í Kaupmannahöfn 1915-1916 og komst á skrið sem skáld. Fyrstu ljóð Davíðs birtust í tímaritum á þessu tímabili.

Fór hann í lærdómsdeild Menntaskólans í Reykjavík og lauk þaðan stúdentsprófi vorið 1919. Sama ár kom fyrsta ljóðabók hans, Svartar fjaðrir út. Með útkomu hennar var braut skáldsins mörkuð. Bókinni var tekið mjög vel og varð ein af helstu ljóðabókum aldarinnar. Haustið 1920 hélt Davíð til útlanda og dvaldi víðsvegar um Evrópu, t.d. á Ítalíu. Samdi hann þar fjölda fallegra ljóða og setti Evrópuferðin mikinn svip á aðra ljóðabók hans, Kvæði, sem kom út árið 1922. Davíð kenndi sögu við Gagnfræðaskólann á Akureyri 1922-1924 en hélt þá til Noregs og var þar í nokkra mánuði. Hann kom heim síðar sama ár og þá kom út þriðja ljóðabókin, Kveðjur. Með henni festi Davíð sig endanlega í sessi sem eitt vinsælasta ljóðskáld landsins.

Árið 1925 fluttist Davíð til Akureyrar þar sem hann bjó allt til æviloka. Hann varð bókavörður við Amtsbókasafnið á Akureyri sama ár. Ennfremur reyndi hann þá fyrir sér við leikritagerð og hið fyrsta kom til sögunnar ári síðar, Munkarnir á Möðruvöllum. Næsta ljóðabók Davíðs kom út árið 1929 og bar heitið Ný kvæði. Árið 1930 vann Davíð til verðlauna í samkeppni um Alþingishátíðarkvæði. Sá hluti kvæðisins sem helsta frægð hlaut var Sjá dagar koma, sem hefur löngum verið mikið hátíðarkvæði. Næsta ljóðabók Davíðs kom út árið 1933 og bar heitið, Í byggðum. Þóttu ljóðin í henni bera annan keim en þau sem áður höfðu komið út og vera nokkuð meiri félagsleg ádeila og horfa í aðra átt og sýna Davíð í öðru ljósi sem ljóðskáld. Ein þekktasta ljóðabók Davíðs, Að norðan, kom út árið 1936 og telst enn í dag marka mikil þáttaskil á ferli hans.

Á þessum árum hóf hann að safna bókum af miklum áhuga og átti við ævilok sín á sjöunda áratugnum mikið safn bóka sem ættingjar hans ánöfnuðu Amtsbókasafninu. Að norðan markaðist vissulega af því að Davíð fór eigin leiðir í yrkisefnum og leitaði sífellt meir til fortíðar í yrkisefnum og hugsunum í ljóðlist. Vinsældir hans voru mestar á þessu tímabili og má fullyrða að bókin Að norðan hafi átt stóran þátt í hversu vel hann festist í sessi sem eitt helsta ljóðskáld aldarinnar. Í kjölfarið fór Davíð í auknum mæli að leggja rækt við leikritagerð og skáldsagnaritun og sinnti því fleiru en ljóðunum. Árið 1940 kom út skáldsaga Davíðs í tveim bindum og bar heitið Sólon Íslandus. Fjallar hún um einn þekktasta flæking Íslandssögunnar, Sölva Helgason.

Ári síðar gaf Davíð út leikritið Gullna hliðið, byggt á hinni þjóðkunnu sögu, Sálin hans Jóns míns, sem hann hafði áður ort um þekkt kvæði. Leikritið varð strax mjög vinsælt og urðu söngljóðin í leikritinu landsfræg í þekktum búningi Páls Ísólfssonar sem gerði við þau þekkt lög. Davíð hóf aftur að yrkja um miðjan fimmta áratuginn. Árið 1947 kom út ljóðabókin Nýja kvæðabókin. Skömmu síðar veiktist hann alvarlega og varð óvinnufær næstu árin. Í upphafi sjötta áratugarins samdi hann leikritið Landið gleymda. Tæpum 10 ár liðu á milli þess að Davíð gæfi út ljóðabók, árið 1956 kom út ljóðabókin Ljóð frá liðnu sumri. Það síðasta sem birtist eftir Davíð meðan hann lifði voru Háskólaljóð árið 1961. Síðasta ljóðabók Davíðs Stefánssonar kom út árið 1966, að honum látnum. Bókin bar hið einfalda nafn Síðustu ljóð. Í þeirri ljóðabók birtist það síðasta sem skáldið orti fyrir andlát sitt.

Davíð Stefánsson fluttist árið 1944 í hús sem hann reisti sér að Bjarkarstíg 6 á Akureyri. Þar bjó hann allt til æviloka. Eftir daga hans var húsið ánafnað Akureyrarbæ og þar er safn til minningar um hann. Húsið er varðveitt eins og það var er hann yfirgaf það síðasta sinni og er engu líkara en þegar gesturinn sem kemur til að líta þar inn og skoða heimili skáldsins en að viðkomandi sé gestur Davíðs en hann hafi í raun brugðið sér frá örskotsstund. Andi skáldsins er ljóslifandi í húsinu þó fjórir áratugir séu liðnir síðan hann yfirgaf það hinsta sinni. Þeir sem eiga leið um Akureyri eru eindregið hvattir til að líta í Bjarkarstíg 6 og kynna sér þetta merka hús, heimili sannkallaðs heimsmanns sem þrátt fyrir að vera sveitastrákur að uppruna varð sannkallaður veraldarmaður að lokum. Bý ég skammt frá Bjarkarstíg og fer ég oft á sumrin í safnið og á veturna er einnig oft gengið þar framhjá. Húsið er lítið en fullt af merkilegum sjarma. Sjón er svo sannarlega sögu ríkari.

Á sextugsafmæli Davíðs, 21. janúar 1955 var Davíð sýndur sá heiður að hann var gerður að heiðursborgara Akureyrarbæjar. Er líða tók að ævilokum skáldsins varð hann sífellt minna áberandi. Hann sat oft heima við bókalestur og varð æ minna sýnilegur í skemmtanalífinu, en hann var rómaður gleðimaður og var þekktur fyrir að skemmta sér með veraldarbrag, eða ferðaðist sífellt minna um heiminn. Seinustu árin áttu Eyjafjörður og Akureyri hug hans allan, eins og sést af seinustu kvæðum hans og skrifum. Hugurinn leitaði heim að lokum. Fjörðurinn og það sem hann stóð fyrir að mati skáldsins var honum alla tíð mjög kær og jókst það sífellt eftir því sem leið að ævikvöldi hans.

Davíð Stefánsson frá Fagraskógi, lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri, þann 1. mars 1964, 69 ára að aldri. Seinustu árin hafði Davíð átt við veikindi að stríða og hafði kennt sér hjartameins sem að lokum leiddi hann til dauða. Akureyrarbær lét gera útför hans eins virðulega og mögulegt var og fór hún fram frá Akureyrarkirkju, þann 9. mars 1964. Mikið fjölmenni fylgdi Davíð seinasta spölinn. Hann var jarðsettur í kirkjugarðinum í sveitinni heima, að Möðruvöllum í Hörgárdal. Eins og sagði í upphafi var Davíð skáld tilfinninga, hann orti frá hjartanu og talaði beint til hjarta þess sem las. Þess vegna mun minning hans verða okkur kær og kveðskapur hans festast í sessi um ókomin ár. Hann var sannur í yrkisefnum og sannur í tjáningu um sannar tilfinningar.

Eitt fallegasta ljóð Davíðs er Vetrareldur, ljóð sem ég met mjög mikils.

Þú varst minn vetrareldur.
Þú varst mín hvíta lilja,
bæn af mínum bænum
og brot af mínum vilja.
Við elskuðum hvort annað,
en urðum þó að skilja.

Ég geymi gjafir þínar
sem gamla helgidóma.
Af orðum þínum öllum
var ilmur víns og blóma.
Af öllum fundum okkar
slær ævintýraljóma.

Og þó mér auðnist aldrei
neinn óskastein að finna,
þá verða ástir okkar
og eldur brjósta þinna
ljós á vegum mínum
og lampi fóta minna.

Saga dagsins
1875 Öskjugos hófst - þetta er talið eitt mesta öskugos sem orðið hefur á Íslandi síðan að sögur hófust - aska náði allt til Svíþjóðar og áttu afleiðingar öskufallsins mikinn þátt í Ameríkuferðunum
1909 Safnahúsið við Hverfisgötu formlega vígt - það var þá og er enn eitt glæsilegasta hús landsins
1977 Leikarinn Sir Peter Finch hlaut óskarinn fyrir glæsilega túlkun sína á Howard Beale í Network. Það var sögulegt við að Finch hlaut óskarinn að hann lést snögglega nokkrum vikum áður, í janúar 1977. Það kom því í hlut ekkju hans, Elethu, að taka við verðlaununum. Sir Peter er eini leikarinn í sögu bandarísku kvikmyndaakademíunnar sem hefur hlotið óskarinn eftir andlát sitt. Finch var einn af svipmestu leikurum Breta og átti stjörnuleik í fjölda mynda og túlkaði marga glæsilega karaktera
1997 Leikkonan Frances McDormand hlaut óskarinn fyrir glæsilega túlkun sína á hinni kasóléttu og úrræðagóðu lögreglukonu Marge Gunderson í hinni stórfenglegu úrvalskvikmynd Coen-bræðra Fargo
2004 Leikarinn Sir Peter Ustinov lést í Sviss, 82 ára að aldri - Ustinov kom fyrst fram á leiksviði 19 ára að aldri og lék eftir það í fjölda kvikmynda og leikrita. Hann sendi einnig frá sér skáldsögur og leikrit. Ustinov er ógleymanlegur kvikmyndaáhugafólki fyrir túlkun sína á spæjaranum Hercule Poirot í fimm kvikmyndum á áttunda og níunda áratug 20. aldarinnar. Hann hlaut óskarsverðlaun tvívegis á sjöunda áratugnum fyrir leik sinn í myndunum Spartacus og Topkaki. Seinustu árin vann Ustinov ötullega að mannúðarmálum og var til fjölda ára velviljasendiherra UNICEF, barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna

Snjallyrðið
Friendship... is not something you learn in school. But if you haven't learned the meaning of friendship, you really haven't learned anything.
Muhammad Ali hnefaleikameistari (1942)

Gleðilega páska!

Sunnudagspistillinn
Í sunnudagspistli á páskum fjalla ég um mál sem eru efst á baugi:

- í fyrsta lagi fjalla ég um komu skákmeistarans Bobby Fischer á skírdag. Sjónvarpsáhorfendur Stöðvar 2 urðu þá vitni að einhverjum mesta fjölmiðlasirkus í sögu landsins. Í pistli mínum á föstudaginn langa fjallaði ég um komu Fischer til landsins og því þegar íslenskt fjölmiðlafyrirtæki allt að því tók Fischer á vald sitt því að hann hafði flogið til landsins frá Svíþjóð í einkaflugvél þeirra. Virðist vera sameiginlegt mat fólks að umfjöllun Stöðvar 2, frá því er skákmeistarinn kom til landsins, hafi verið eitt tilþrifamesta fíaskó íslenskrar fjölmiðlasögu, sannkallað skot í myrkrið hjá fréttastofu sem vill láta taka sig alvarlega í vinnubrögðum sínum. Sérstaklega var með hreinum ólíkindum að fréttastjóri Stöðvar 2 var þátttakandi í vinnubrögðunum og Stöð 2 fór með skákmeistarann eins og hann væri algjörlega á þeirra valdi. Fer ég yfir tjáningu blaðamanna og starfsmanna innan fjölmiðlafyrirtækja Baugs um atvikið og fjalla um stöðu Páls Magnússonar sem bæði er fréttastjórnandi og yfirmaður sinn á stöðinni eins furðulegt og það hljómar.

- í öðru lagi fjalla ég um innihaldslaus loforð R-listans og kostulega breytingu á borgarsjóði á skömmum tíma. Þrem mánuðum eftir að borgarstjóri hækkaði álögur á Reykvíkinga er lofað gjaldfrjálsum leikskóla. Í Reykjavík er óráðsían grasserandi. Enda hljómaði fagurgali borgarstjóra frekar falskur. Um er að ræða innistæðulausan tékka sem veifað er framan í borgarbúa. Að mestu er talað um loforð á næsta kjörtímabili varðandi leikskólann og spilað á stór slagorð eins og gjaldfrjáls leikskóli og ókeypis vist á leikskóla. Það er ekkert til sem heitir ókeypis leikskóli. Það er ekkert ókeypis í þessum heimi. Um er að ræða tilfærslu á peningum og streymi til að borga fyrir þjónustuna. Auðvitað þarf fólk áfram að borga fyrir leikskóla. Það færist þá bara yfir alla þá sem borga útsvarið og kemur öðruvísi út. Makalaust er að fylgjast með borgarstjóranum reyna að slá ryki í augu fólks.

- í þriðja lagi rita ég nokkrar hugleiðingar í tilefni páskanna á páskadegi, einum helgasta degi kristinna manna. Páskadagur er í mínum huga heilagur dagur og tími íhugunar um ýmis málefni. Páskahelgin og hátíðin sem henni fylgir er sá tími ársins sem er hvað bestur til að slappa af og íhuga málin og hafa það gott og sinna sínum innri manni. Samkvæmt venju fór ég í messu í Akureyrarkirkju í morgun og minni ég á mikilvægi kristinnar trúar í samfélaginu.

Saga dagsins
1957 Leikkonan Ingrid Bergman hlaut óskarinn fyrir glæsilega túlkun á hinni dularfullu en heillandi Anastasiu - hún hlaut óskarinn alls þrisvar á löngum leikferli sínum: 1944 fyrir leik sinn í Gaslight og 1974 fyrir Murder on the Orient Express - Bergman var ein af svipmestu kvikmyndaleikkonunum í kvikmyndasögunni og varð vinsæl fyrir túlkun á sterkum persónum. Hún lést úr krabbameini 1982
1963 Skagafjarðaskjálftinn - mikill skjálfti, sem var um 7 stig á Richtersskala, fannst víða um land. Upptökin voru norður af Skagafirði. Hús léku á reiðiskjálfi um allt Norðurland og olli mikilli skelfingu
1973 Leikarinn Marlon Brando hlaut óskarinn fyrir stórfenglega túlkun sína á Don Vito Corleone í The Godfather. Brando hafði áður hlotið verðlaunin árið 1954 fyrir leik sinn í On the Waterfront. Brando varð einn af svipmestu leikurunum í gullaldarsögu Hollywood og þekktur fyrir glæsilega túlkun sína á svipmiklum karakterum. Marlon Brando lést í júlí 2004. Hann átti þá að baki einn litríkasta leikferil kvikmyndasögunnar og var ímynd töffarans í kvikmyndum um miðja 20. öldina, goðsögn í lifanda lífi
1979 Menachem Begin forsætisráðherra Ísraels, og Anwar Sadat forseti Egyptalands, semja um frið og undirrita friðarsamkomulag um að Ísrael og Egyptaland bindi enda á þriggja áratuga stríð á milli landanna. Samkomulagið var kennt við Camp David, sumardvalarstað Bandaríkjaforseta í Maryland, en viðræður leiðtoganna fóru fram þar undir forystu Jimmy Carter forseta Bandaríkjanna. Begin og Sadat hlutu friðarverðlaun Nóbels árið 1979 fyrir framlag sitt til friðar. Samkomulagið kostaði Sadat lífið, en öfgamenn réðu hann af dögum í nóvember 1981, en þeir töldu hann svíkja málstað þeirra
1995 Leikarinn Tom Hanks hlaut óskarinn fyrir glæsilega túlkun sína á Forrest Gump - Hanks, sem er einn af svipmestu leikurum nútímans, hlaut áður verðlaunin árið áður fyrir magnaða túlkun sína á lögfræðingnum alnæmissmitaða Andrew Beckett og mannlegri baráttu hans í myndinni Philadelphia

Snjallyrðið
In this life we cannot do great things. We can only do small things with great love.
Móðir Teresa (1910-1997)

Laugardagspælingin
Skákmeistarinn Bobby Fischer kom til Íslands að kvöldi skírdags eftir tæplega sólarhringslangt ferðalag frá Japan. Var hann látinn laus úr útlendingabúðunum í Japan um klukkan eitt að nóttu að íslenskum tíma aðfararnótt 24. mars, eftir að pappírar hans höfðu verið staðfestir og dómari samþykkt lausn hans. Fór hann að því búnu út á flugvöll þar sem hann hélt með flugvél til Kaupmannahafnar. Kjaftaði á honum hver tuska á flugvellinum. Sagði hann þar að honum hefði verið rænt af japönskum stjórnvöldum. George W. Bush forseti Bandaríkjanna, og Junichiro Koizumi forsætisráðherra Japans, hefðu bruggað sér launráð og skipulagt það að loka hann inni. Sagði hann að réttast væri að hengja þá báða. Sagði hann að Japan væri gott land en þar væru glæpamenn við völd. Þessi ummæli Fischers voru send út til fjölmiðla um allan heim og voru fyrstu skilaboð hans eftir að losna úr prísundinni. Talsmátinn og orðaforðinn segir meira en mörg orð um geðheilsu skákmeistarans.

Greinilegt var að menn höfðu lært lexíuna varðandi skákmeistarann er til Kaupmannahafnar kom og einhverjir höfðu togað í spotta til að þagga mætti niður í helstu öfgaskoðunum hans. Var honum fylgt í lögreglufylgd úr flugvélinni og fjölmiðlar fengu ekki að ræða við hann. Þá hitti hann Sæmund Pálsson, en þeir hittust fyrr í mánuðinum í fyrsta skipti í 33 ár. Aðeins íslenskum fjölmiðlum var gefið tækifæri til að ræða við hann stuttlega í bíl við flugstöðina. Vegna þoku kom í ljós að ekki var ekki hægt að fljúga þaðan til Íslands, seinasta spölinn. Varð því úr að farið var með hann til Svíþjóðar þaðan sem fljúga ætti honum með einkaflugvél til landsins. Er líða tók á fimmtudaginn kom í ljós að einkaþotan sem fljúga skyldi Fischer seinasta spölinn til Íslands var borguð af Stöð 2, sem er í eigu 365-ljósvakamiðla, fjölmiðlafyrirtækis Baugs. Með Fischer í för voru m.a. Páll Magnússon sjónvarps- og fréttastjóri Stöðvar 2 og myndatökumenn sem höfðu fylgst með máli Fischers og t.d. fylgt Sæmundi Pálssyni til Japans fyrir nokkrum vikum.

Er leið á fimmtudagskvöldið hófst einhver athyglisverðasti fjölmiðlasirkus í sögu landsins og eru þá margir ógleymanlegir fjölmiðladekurtaktarnir teknir inn í, t.d. heimkoma forseta Íslands frá Mexíkó í maí 2004 eftir 14 tíma flug frá Mexíkó. Stöð 2 og Ríkissjónvarpið sýndu beint frá heimkomu Fischers um ellefuleytið í gærkvöldi, enda vissulega um merkilegan atburð að ræða. Sá var þó munurinn á að Stöð 2 var hvorki með viðtöl við fólk á staðnum né kynnti sögu málsins í útsendingunni eins og RÚV. Byggðist útsending Stöðvar 2 eingöngu á tali Kristjáns Más Unnarssonar í myndveri og Ingólfs Bjarna Sigfússonar sem var á staðnum um allt og ekki neitt tengt flugvélinni og samtali Kristjáns Más við Pál Magnússon sem talaði fram og til baka um allt og ekki neitt er vélin kom inn til aðflugs yfir Reykjavík. Bar öll útsendingin þess merki að Fischer væri eign Baugs og sérstaklega eyrnamerktur þeim með allótrúlegum hætti. Lýsingin á aðfluginu var allkostuleg og reyndar hvarflaði þá strax að mér að eitthvað stórundarlegt væri að fara að eiga sér stað. Reyndist það rétt.

Við lendinguna urðu áhorfendur Stöðvar 2 vitni að því að Kristján og Ingólfur skeggræddu um vélina, áhöfnina og lögregluna sem tollskoðaði vélina við komuna. Ég vil taka fram að ég hef sjaldan orðið í raun vitni að mannráni í beinni útsendingu, en það sem tók við var næsti bær við það að mínu mati. Allavega eins nálægt orðinu mannrán og hægt er nokkurntímann að komast því. Eins og fram kom ljóslega í útsendingunni hélt lögreglan öllum nema fréttamanni Stöðvar 2 innan svokallaðrar öryggislínu, er Fischer sté út úr flugvélinni. Stuðningsmenn Fischers og aðrir fréttamenn horfðu því upp á það álengdar þegar Ingólfur frá Stöð 2 óð fram fyrir lögreglumennina og beint að Fischer og var einn sem komst nálægt honum. Fékk hann algjört fríspil miðað við aðra. Eins og komið hefur nú í ljós af hálfu lögreglunnar var það Páll Magnússon sjálfur sem fyrirskipaði það hvernig allt fór fram á vellinum og hvernig staðið var að komu Fischers. Það var því auðvitað þess vegna sem fréttamaður Stöðvar 2 var sá eini sem komst að Fischer á vellinum og gat rætt við hann. Var sagt að hann væri "örþreyttur" og myndi fara beint á hótelið.

Þetta er ótrúleg lágkúra og skítleg auglýsingamennska, svo vægt sé til orða tekið, sem þjóðin varð þarna vitni að. Svo var allt ruglið endanlega kórónað með því að Páll (fréttastjóri Baugsmiðlanna í sjónvarpi og yfirskipuleggjandi komu Fischer og vinnubragða lögreglunnar) fór í framsæti Range Rover bifreiðar sem stóð álengdar hjá eins og planað hafði verið af Stöð 2 beint á þeirra vegum. Í ökumannssætið settist hinsvegar Heimir Jónasson dagskrárstjóri Stöðvar 2. Aftur í jeppa Baugsliða settust svo hinn formælandi skákmeistari, sambýliskona hans og "góðvinurinn" Sæmundur Pálsson. Var þetta allt mjög kómískt og jafnaðist á við farsa, rétt eins og allt þetta ótrúlega vitlausa og hofmóðuga mál hefur verið seinustu vikurnar. Svo sáu áhorfendur á Stöð 2 jeppalinginn aka í burt. Töldu þá flestir að "show-ið" væri nú búið og sirkusdýrinu hefði verið komið áleiðis. Það var einmitt það sem kom upp í huga minn við að sjá þetta. Bobby Fischer, andstæðingur auðvaldsins og peningahyggjunnar, var orðinn leiksoppur og sirkusdýr auðvaldsins. Þetta var allt á við vænan brandara.

Héldu Kristján Már og Ingólfur Bjarni áfram að tala í útsendingunni eftir að jeppinn fór. Fannst mörgum, allavega mér, skondið að útsendingunni skyldi haldið áfram svo lengi, enda helsta "show-ið" búið. En það var nú aldeilis ekki svo. Allt í einu sagði Kristján Már við Ingólf: "Ég er að heyra það að Fischer er á leiðinni til þín og þú getur því rætt meira við hann". Allt í einu gerist það að jeppinn með hinn "örþreytta skákmeistara" kemur aftur inn á vallarsvæðið. Voru þá um 15 mínútur liðnar frá því að honum var ekið á brott og flestir því auðvitað búnir að taka niður búnað sinn. Þar sat Ingólfur Bjarni Baugsliði einn að skákmeistaranum "örþreytta" og talaði við hann í rúma mínútu. Þá var honum loks ekið á hótelið. Missti þá Kristján Már út úr sér hina gullnu setningu kvöldsins: "þetta er glæsilegur Range Rover jeppi". Það blasti því við að honum hafði verið ekið um borgina nokkra hringi og svo bara komið með hann aftur í einkaviðtal til Baugs, sem meðhöndlaði hann eins og um væri að ræða hverja aðra eign sína eins og epli og appelsínu í ávaxta- og grænmetisborðinu í Hagkaup. Þetta var með ólíkindum á að horfa, umfram allt annað. Orðið fjölmiðlasirkus og sirkusdýr á best við.

Eins og kom í ljós í fjölmiðlum í gær var þetta allt þaulskipulagt og vinnubrögð Stöðvar 2 löngu ákveðin. Planað var með viðtalið fyrirfram og uppsetningin öll í takt við að um eign fyrirtækisins væri að ræða fyrst borguð var undir hann einkaflugvél alla leið. Reyndar er nú komið í ljós að einkaflugvélin er í eigu Baugs beint og notuð af yfirmönnum fyrirtækisins. Eins og blasir við var ofríki Stöðvar 2 algjört og farið með manninn, sem barist var fyrir að fá lausan úr haldi, eins og hann væri gísl eða fangi. Það blasir við að fréttastofa Stöðvar 2 og 365 - ljósvakamiðlar urðu sér til ævarandi skammar og niðurlægingar með vinnubrögðum sínum. Merkilegast var að þeir sem börðust hvað mest fyrir að fá þennan mann til landsins, stuðningsmannasveit hans, var meðhöndluð eins og henni kæmi málið ekkert við. Fischer var alveg eins og ódýrt sirkusdýr, sem gengur kaupum og sölum og er sýnt lokað í búri til skemmtunar öðrum. Þetta var allt mjög skondið og veitir ekki af fyrir yfirmenn Stöðvar 2 að skammast sín ærlega og spyrja sig að því hvort Páll Magnússon verði einhverntímann trúverðugur í fréttamennsku aftur eftir þessi afglöp sín.

Eftir að fjölmiðlasirkusnum lauk og búið var að bruna með sirkusdýrið "örþreytta" á hótelherbergið sitt sátu eftir í huga mér nokkrar spurningar. Hér eru nokkrar þeirra: hvers vegna voru Íslendingar að blanda sér í málefni sirkusdýrsins? - hvers vegna var farið með hann eins og eign auðmanna sem lifa af því að búta og bryðja stór og lítil fyrirtæki? - og síðast en ekki síst hin gullna spurning: hversu dýrkeypt mun koma sirkusdýrsins verða okkur þegar á heildina er litið? Í mínum huga, eftir allt þetta fjölmiðlafár og afglöp einnar stærstu fréttastofu landsins, er ekki fjarri því að manni líði eins og við séum komin í eina sápuóperuna í Hollywood, þar sem allt er sokkið í dramatík og rjómalagaða ævintýrakjaftæðisvellu. Einfalt mál!

Saga dagsins
1947 Knattspyrnusamband Íslands var stofnað - KSÍ er langfjölmennasta sérsambandið innan raða Íþrótta- og Ólympíunefndar Íslands, enda munu rúmlega 14.000 landsmenn iðka fótbolta hérlendis
1958 Leikarinn Sir Alec Guinness hlaut óskarinn fyrir frábæra túlkun sína á Nicholson ofursta í The Bridge on the River Kwai - Guinness var einn af bestu leikurum Breta á 20. öld og var þekktur fyrir glæsilega túlkun sína á svipmiklum karakterum. Guinness hlaut heiðursóskar fyrir æviframlag sitt til leiklistar árið 1980. Hann var mjög sérlundaður og horfði t.d. aldrei á myndir sínar. Sir Alec lést 2000
1973 Flugvélin Vor fórst í Búrfjöllum, norður af Langjökli, og með henni fimm manns - meðal þeirra sem fórust í flugslysinu var einn af reyndustu flugmönnunum í flugsögu Íslendinga, Björn Pálsson
1990 Leikkonan Jessica Tandy hlaut óskarinn fyrir stórglæsilega túlkun sína á suðurríkjahefðarfrúnni Daisy Werthan í kvikmyndinni Driving Miss Daisy - með þessu varð Tandy elsti kvikmyndaleikarinn til að hljóta óskarsverðlaun, en hún var þá 81 árs að aldri. Tandy vann við leik allt til æviloka, þrátt fyrir að greinast með krabbamein árið 1991 vann hún við hverja myndina uns yfir lauk. Hún lést árið 1994
2000 Leikarinn Kevin Spacey hlaut óskarinn fyrir óaðfinnanlega túlkun sína á neðanmálsmanninum Lester Burnham í hinni ógleymanlegu American Beauty - Spacey, sem er einn besti leikari nútímans, hlaut áður verðlaunin fjórum árum áður fyrir magnaða túlkun sína á Verbal Kint í The Usual Suspects

Snjallyrðið
I always cheer up immensely if an attack is particularly wounding because I think, well, if they attack one personally, it means they have not a single political argument left.
Margaret Thatcher forsætisráðherra Bretlands (1925)

Á föstudaginn langa
Í dag er föstudagurinn langi - einn helgasti dagur kristinna manna um allan heim. Það er við hæfi að nota daginn til að íhuga vel og njóta kyrrðar. Að mörgu leyti er föstudagurinn langi sá dagur ársins þar sem kyrrðin nýtur sín best - hægt er að hugsa vel málin og sjá hlutina í öðru ljósi en alla aðra daga. Það er notalegt að geta með þessum hætti séð hlutina í allt öðru samhengi en í erli annarra daga.

Ungum var mér kennt að meta skáldskap Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi. Amma mín var mjög hrifin af ljóðum hans og átti ljóðabækur hans. Erfði ég þær bækur og nýt þeirra nú. Hann var fremsta skáld landsins á 20. öld - að mínu mati tókst fáum íslenskum skáldum betur að tjá sig frá hjartanu, er þá sama hvort átt er við t.d. gleði, sorg, ástina eða lífskraftinn.

Davíð tjáði af stakri snilld sannar tilfinningar og varð eitt ástsælasta skáld okkar á 20. öld. Davíð var skáld tilfinninga, hann orti frá hjartanu og talaði beint til hjarta þess sem las. Hann var alþýðuskáld sem snerti við fólki. Þess vegna mun minning hans verða okkur kær og kveðskapur hans festast í sessi um ókomin ár. Hann var sannur í yrkisefnum og sannur í tjáningu um sannar tilfinningar.

Eitt fallegasta kvæði Davíðs er án nokkurs vafa Á föstudaginn langa, sem margir kalla Ég kveiki á kertum mínum. Um er að ræða táknrænt og fallegt ljóð sem telst með því besta sem hann orti á löngum skáldferli sínum. Þetta ljóð snertir alltaf streng í hjartanu mínu. Það er við hæfi að líta á það á þessum helga degi.


Ég kveiki á kertum mínum
við krossins helga tré.
Í öllum sálmum sínum
hinn seki beygir kné.
Ég villtist oft af vegi.
Ég vakti oft og bað.
Nú hallar helgum degi
á Hausaskeljastað.

Í gegnum móðu og mistur
ég mikil undur sé.
Ég sé þig koma, Kristur,
með krossins þunga tré.
Af enni daggir drjúpa,
og dýrð úr augum skín.
Á klettinn vil ég krjúpa
og kyssa sporin þín.

Þín braut er þyrnum þakin,
hver þyrnir falskur koss.
Ég sé þig negldan nakinn
sem níðing upp á kross.
Ég sé þig hæddan hanga
á Hausaskeljastað.
Þann lausnardaginn langa
var líf þitt fullkomnað.

Ég bíð, uns birtir yfir
og bjarminn roðar tind.
Hvert barn, hvert ljóð, sem lifir,
skal lúta krossins mynd.
Hann var og verður kysstur.
Hann vermir kalda sál.
Þitt líf og kvalir, Kristur,
er krossins þögla mál.

Þú ert hinn góði gestur
og guð á meðal vor,
og sá er bróðir bestur,
sem blessar öll þín spor
og hvorki silfri safnar
né sverð í höndum ber,
en öllu illu hafnar
og aðeins fylgir þér.

Þú einn vilt alla styðja
og öllum sýna tryggð.
Þú einn vilt alla biðja
og öllum kenna dyggð.
Þú einn vilt alla hvíla
og öllum veita lið.
Þú einn vilt öllum skýla
og öllum gefa grið.

Að kofa og konungshöllum
þú kemur einn á ferð.
Þú grætur yfir öllum
og allra syndir berð.
Þú veist er veikir kalla
á vin að leiða sig.
Þú sérð og elskar alla,
þó allir svíki þig.

Ég fell að fótum þínum
og faðma lífsins tré.
Með innri augum mínum
ég undur mikil sé.
Þú stýrir vorsins veldi
og verndar hverja rós.
Frá þínum ástareldi
fá allir heimar ljós.


Á þessu ári eru 110 ár frá fæðingu Davíðs. Á öðrum degi páska mun ég birta hér á vefnum umfjöllun um ævi skáldsins og verk hans á glæsilegum ferli.

Saga dagsins
1954 Leikkonan Audrey Hepburn hlaut óskarinn fyrir glæsilega túlkun sína á Önnu prinsessu í kvikmyndinni Roman Holiday - Hepburn var ein af svipmestu kvikmyndaleikkonum í gullaldarsögu Hollywood og varð vinsæl fyrir táknræna túlkun á sterkum persónum. Hún lést úr krabbameini 1993
1975 Samþykkt á Alþingi að friðlýsa að fullu Vatnsfjörð í Barðastrandasýslu. Friðlandið var alls um 100 ferkílómetrar. Hrafna-Flóki nam land þar og nefndi landið Ísland, eins og segir frá í Landnámu
1975 Feisal konungur Saudi-Arabíu, myrtur, í höfuðborginni Riyadh. Hann var þá 68 ára að aldri
1985 Leikkonan Sally Field hlaut óskarinn fyrir túlkun sína á Ednu Spalding í kvikmyndinni Places in the Heart - var þetta annar óskar Field sem hlaut verðlaunin fimm árum áður fyrir leik sinn í Normu Rae. Er Field tók við verðlaununum flutti hún sögulega þakkarræðu og sagði svo: "I haven't had an orthodox career and I wanted more than anything to have your respect. The first time I didn't feel it but this time I feel and I can't deny the fact that you like me. You really like me!". Urðu fleyg orð
2001 Schengen-samstarf 15 Evrópuríkja tók gildi. Markmið þess er að tryggja frjálsa för einstaklinga um innri landamæri samstarfsríkjanna og styrkja um leið baráttu gegn alþjóðlegri afbrotastarfsemi. Breytingar á mannvirkjum og búnaði á Keflavíkurflugvelli vegna þessa kostuðu 800 milljónir króna

Snjallyrðið
Everytime you smile at someone, it is an action of love, a gift to that person, a beautiful thing.
Móðir Teresa (1910-1997)

Menningarlíf á Akureyri - góðir tónleikar
Menningarlífið hér norðan heiða er engu líkt, í raun, sé miðað við íbúafjölda og framboð menningarviðburða. Akureyri hefur brag stórborgar hvað menningarlíf varðar. Hér er hægt að velja úr glæsilegum listviðburðum og njóta þeirrar sömu listaflóru og í raun og er í boði á höfuðborgarsvæðinu. Þegar ég ræði við sumt vinafólk mitt á suðurhluta landsins, sem sumt álítur mig vera staddan á hjara veraldar, bendi ég þeim á vef bæjarins og svo vefi listasafnsins og menningarvefi og þá verður þeim ljóst að hér er allt í boði sem lista- og menningarvinir þurfa á að halda. Leikhúsið okkar er fyrsta flokks, listasafnið er stórfenglegt og fullt er af skemmtilegum viðburðum í Listagilinu okkar og sköpuð þar litrík og góð list.

Við eigum öflugan Myndlistaskóla, Tónlistaskóla og svona má lengi telja. Menning og listir er fyrsta flokks hér. Marga þekki ég sem farið hafa norður í vetur og litið á leikritið Ólíver í Leikhúsinu. Hefur sú sýning gengið vonum framar, verið sýnd margoft fyrir fullu húsi og hlotið góða gagnrýni hjá leiklistarspekingum dagblaðanna. Nú um páskana verða seinustu sýningar á verkinu, vegna þess að listamenn hafa bæði lofað sér í önnur verkefni og brátt þarf að taka til sýninga annað leikverk, sem lofar ekki síður góðu. Fór ég á sýninguna um jólin og varð heillaður af henni eins og allir aðrir. Nú nýlega hafa svo verið spennandi sýningar á listasafninu. Nú þessa dagana eru þar sýnd verk Errós (Guðmundar Guðmundssonar listmálara).

Í gærkvöldi fór ég á sannkallaðan stórviðburð í menningarlífi okkar hér fyrir norðan. Sinfóníuhljómsveit Norðurlands er algjör perla í menningarlífi okkar hér fyrir norðan. Tónleikar hljómsveitarinnar eru sannkallaður hvalreki fyrir okkur sem njótum menningar og lista. Í gærkvöldi hélt sveitin tónleika þar sem fram komu með henni þau Sigrún Hjálmtýsdóttir (Diddú) sópransöngkona og Jóhann Friðgeir Valdimarsson tenór. Voru þetta alveg frábærir tónleikar og einstaklega gaman að fara á þá og hlusta á glæsilega tónlist og heillandi. Á efnisskránni voru mörg stórfengleg tónverk. Nægir þar að nefna tónlist úr Leðurblökunni eftir Johann Strauss og Kátu ekkjunni eftir F. Lehar. Tóku Diddú og Jóhann Friðgeir ítalskar aríur og söngperlur.

Ennfremur var á efnisskránni hin sívinsælu hljómsveitarverk Keisaravalsinn, Tritsch tratsch polka og Radetzky mars eftir Johann Strauss. Stjórnandi hljómsveitarinnar er Guðmundur Óli Gunnarsson. Sinfóníuhljómsveitin okkar er alveg rómuð og hefur hróður hennar farið víða í kjölfar þeirra tónleika sem hún hefur haldið. Þeirra eftirminnilegastir eru án nokkurs vafa tónleikarnir sem haldnir voru í Íþróttahöllinni í októbermánuði 1998 til minningar um Jóhann Konráðsson söngvara á Akureyri. Einsöngvarar á þeim tónleikum voru Kristján Jóhannsson, sonur Jóhanns, Diddú og Jóna Fanney Svavarsdóttir, bróðurdóttir Kristjáns. Þeir tónleikar voru alveg einstaklega góðir og eru að margra mati, hiklaust mínu, bestu sinfóníutónleikar með söng sem haldnir hafa verið hér fyrir norðan.

Var það mjög vel skipulagður menningarviðburður og verða lengi í minnum hafðir. Man ég að Kiddi hafði á orði þegar hann kom á þá tónleika að þetta væri sinfóníuhljómsveit á toppmælikvarða og var hann reyndar undrandi á því hversu góð hún væri. Á tónleikunum í gærkvöldi var sveitin skipuð yfir 50 hljóðfæraleikurum. Flestir koma þeir héðan að norðan. Svæðið sem tónlistarmenn í sinfóníusveitinni koma frá er mjög víðfeðmt. Er um að ræða fólk frá öllu Norðurlandi og meira segja koma einhverjir að austan að mér skilst. Allavega ég hef oft farið á tónleika með sveitinni og jafnan hrifist nokkuð af. Engin undantekning var á í gær. Þetta voru stórglæsilegir tónleikar, Diddú og Jóhann voru í toppformi og góð stemmning á tónleikunum. Ég þakka kærlega fyrir mig og hlakka til næstu tónleika.

Saga dagsins
1948 Breski leikarinn Laurence Olivier hlaut óskarinn fyrir hreint stórfenglega túlkun á prinsinum Hamlet - Olivier var einn fremsti leikari og leikstjóri Breta á 20. öld og fór á kostum í dramatískum myndum og skapaði einnig ógleymanlega karaktera á hvíta tjaldinu á löngum ferli. Hann lést 1989
1973 Kjarvalsstaðir, myndlistarhús Reykjavíkurborgar á Miklatúni, tekið formlega í notkun - húsið var helgað minningu Jóhannesar Sveinssonar Kjarval listmálara, en borgin eignaðist flest listverk hans
1987 Albert Guðmundsson segir af sér ráðherraembætti - var það vegna ásakana um að hann hefði ekki talið fram til skatts sérstakar greiðslur, sem fyrirtæki í eigu hans hafði fengið frá fyrirtækinu Hafskip hf. á meðan hann var fjármálaráðherra á árunum 1983-1985. Varð skipafyrirtækið gjaldþrota í árslok 1985 og Útvegsbankinn tapaði þar stórfé en Albert hafði verið formaður stjórnar Hafskips og formaður bankaráðs Útvegsbankans árin 1980-1983. Albert gekk í kjölfarið úr Sjálfstæðisflokknum og stofnaði með stuðningsmönnum sínum Borgaraflokkinn, sem hlaut 7 þingmenn í kosningunum 1987. Albert sat á þingi fyrir flokkinn til ársins 1989 og varð sendiherra í Frakklandi. Hann lést í apríl 1994
1989 Eitt af verstu olíuslysum í sögu Bandaríkjanna á 20. öld á sér stað þegar að olíuflutningaskipið Exxon Valdez strandar við Alaska - síðar kom það í ljós að skipstjórinn hafði verið drukkinn. Leiddi til málaferla og deilna. Varð slysið álitshnekkir fyrir Exxon sem neyddist til að borga metfé í skaðabætur
2002 Leikkonan Halle Berry hlaut óskarsverðlaun fyrir túlkun sína á Leticiu Musgrove í Monster´s Ball - Berry varð fyrsta þeldökka aðalleikkonan í sögu akademíunnar til að hljóta þessi leikverðlaun

Snjallyrðið
A loving heart is the beginning of all knowledge.
Thomas Carlyle heimspekingur (1795-1881)

Heitast í umræðunni
Skákmeistarinn Bobby Fischer hefur nú hlotið formlega ríkisborgararétt og hann verið staðfestur með undirskrift handhafa forsetavalds. Eins og vel hefur komið fram í skrifum mínum er ég andvígur þessu ferli öllu eftir að það fór inn á þau mörk að veita ríkisborgararétt. Mun Fischer koma til landsins á morgun. Eins og fram hefur komið í fréttum mun hann fljúga frá Japan til Kaupmannahafnar í nótt og þaðan til Keflavíkur. Er stefnt að því að þau muni dvelja á hóteli fyrst um sinn. Ef marka má viðtal í dag við Fischer ætlar hann sér að slappa af við komuna hingað og taka því rólega. Eins og við er að búast er hann strax byrjaður að kasta óhróðrinum í allar áttir. Sagði hann í viðtalinu við RÚV að Íslendingar ættu losa sig við Bandaríkjamenn, loka herstöðinni og bandaríska sendiráðinu hérlendis. Kostuleg ummæli og með algjörum ólíkindum að íslenskir ráðamenn hafi veitt honum íslenskan ríkisborgararétt við þessar aðstæður og sveigt til reglur um ríkisborgararétt fyrir hann. Gott dæmi er að Dorrit Moussaieff forsetafrú, er ekki enn orðin ríkisborgari og hefur ekki sótt um flýtimeðferð.

Er alltaf jafnmerkilegt að fylgjast með tjáningu Sæmundar Pálssonar á þessu máli. Segist hann vonast til að Fischer hagi sér skikkanlega og láti af bölvi og blótsyrðum um Bandaríkjamenn og gyðinga. Er þetta algjör brandari, trúir því einhver að hann verði rólegur og hætti að fimbulfambast við að koma hingað? Skoðanir Fischer á gyðingum og mörgum málum eru auðvitað skelfilegar og fáir sem geta kvittað undir skoðanir mannsins. En það er vonandi að hann geri ekki þá sem hafa stutt hann hérlendis seinustu daga endanlega að aðhlátursefni við komu sína til landsins með því að fara að hrauna í allar áttir og sýni því stillingu. Annars er þetta auðvitað erfitt mál og ég hef enga trú á því að hann sýni stillingu þegar hann komi hingað. Það er bara mitt mat. Í dag kom Davíð Oddsson utanríkisráðherra í fjölmiðla og sagði að það væri af og frá að þessi málsmeðferð væri fordæmisgefandi og að þetta væri að sínu mati einstakt mál. Ég er algjörlega ósammála Davíð, eins og allir sjá sem lesið hafa skrif mín. Það er greinilegt að ég og utanríkisráðherra deilum ekki sömu skoðunum í málinu og lítum það ekki sömu augum. Það verður bara að hafa það. Það er hverjum manni frjálst að tjá skoðanir sínar. Ég áskil mér allan rétt að halda áfram að andmæla þessari ákvörðun sem ég get ekki stutt. Í mínum huga eiga svona mál að snúast um prinsipp, það er bara alveg einfalt. Ber svo við að ég tek undir mat tveggja þingmanna Framsóknarflokks á málinu í fjölmiðlum seinustu daga.

Formannskosningin í Samfylkingunni verður vettvangur átaka og láta í innsta hring á sama vettvangi, markað af fjölskyldu- og vinaslag sem ekki á sér mörg fordæmi í íslenskum stjórnmálum. Ekki er hægt að segja að það komi á óvart að Össur og Ingibjörg berjist um embættið. Það hefur blasað við í tvö ár, eða allt frá því að Ingibjörg fór í misheppnað varaþingmannsframboð og missti yfirburðastöðu sína á vinstrivængnum frá sér eftir klúðurslega framgöngu vegna ákvörðunar um framboð til þings sem leiddi til þess að hún missti trúnað samstarfsmanna sinna í R-listanum og varð að segja af sér embætti borgarstjóra í Reykjavík, í svo til beinni útsendingu fjölmiðla í kostulegri atburðarás í Ráðhúsinu. Virðist baráttan háð þessa dagana af hóflegum krafti, þó er ljóst að ólgan blundar undir niðri. Baráttan er háð með hálfkveðnum vísum og átakalínur eru markaðar í baktjaldaherbergjum. Um er að ræða leynileg skot sem þó eru beitt og eru sífellt að verða beittari.

Greinilegt er að Össur er farinn að fægja vopnin. Gott dæmi um það er nýjasta færslan á bloggsíðu hans. Þar segir orðrétt: "Ægivald Baugs stingur marga í augu. Við stjórnmálamenn gætum vafalítið bent á dæmi um það hvernig vild Baugs virðist stundum birtast í sérstakri umhyggju fyrir þeim stjórnmálamönnum og konum sem Baugur hefur velþóknun á. Í atvinnulífinu kvarta menn hástöfum undan því að Baugsmiðlarnir hygli fyrirtækjum sem þeim tengjast með fréttum og umfjöllun sem þeir eiga í eða hafa tengsl við." Engum þarf að blandast hugur um hvert þessu skoti er beint, þó það sé mjög pent og í fagurlega skreyttum búningi. Það er mjög beitt í eðli sínu. Greinilegt er að Össur er að opna á umræðu t.d. okkar sjálfstæðismanna fyrir nokkrum árum, fyrir og eftir þingkosningarnar 2003, um að Ingibjörg Sólrún sé boðberi fyrirtækis og sérstaklega í boði þeirra á markaðnum. Þetta er merkilegt og eiginlega ánægjulegt að formaður Samfylkingarinnar skjóti svona beint á varaformann sinn og taki undir með því sem andstæðingar Ingibjargar Sólrúnar sögðu um hana og framgöngu hennar í kosningabaráttunni. En eins og segir að þá er spennan að verða nokkur í slagnum og hún að taka á sig hvassari myndir. Þetta verður gaman á að horfa, einkum fyrir okkur andstæðinga flokksins.

Punktar dagsins

Stjórn Varðar samþykkti eftirfarandi ályktanir á fundi sínum í gærkvöldi:

Vörður, félag ungra sjálfstæðismanna á Akureyri, lýsir yfir ánægju sinni með að samgönguráðherra hafi nú tilkynnt um tímaramma framkvæmda við Héðinsfjarðargöng. Er mikilvægt að mati félagsins að staðfest hafi verið endanlega sú pólitíska ákvörðun að flytja Siglufjörð í annað kjördæmi og tengja það með því að verða hluti af Eyjafjarðarsvæðinu. Er ánægjulegt að mati félagsins að ráðherra standi við þann tímaramma sem lofað var árið 2003 þegar framkvæmdum var frestað tímabundið. Að mati Varðar eru þessi göng, þessar framkvæmdir, hagsmunamál fyrir Eyfirðinga alla og munu styrkja svæðið sem heild og efla það.

Vörður, félag ungra sjálfstæðismanna á Akureyri, lýsir yfir vonbrigðum með þá ákvörðun Ríkiskaupa að ganga að tilboði pólskrar skipasmíðastöðvar í viðgerðir á varðskipunum Tý og Ægi. Með þessari ákvörðun sinni vegur Ríkiskaup að mati félagsins að íslenskum iðnaði og tekur afstöðu í þá átt að ekki skipti máli hvort verkið sé unnið hérlendis. Það að taka ekki tilboði Slippstöðvarinnar á Akureyri leiðir í ljós allmikinn skort á vilja og metnaði til þess að vinna að því að efla þessa mikilvægu atvinnugrein. Skorar félagið á ráðherra ríkisstjórnarinnar að beita sér fyrir því að ákvörðun Ríkiskaupa um að taka pólska tilboðinu verði endurskoðuð svo viðgerðirnar fari fram hérlendis.

Vörður, félag ungra sjálfstæðismanna á Akureyri, lýsir yfir andstöðu við þau áform að stofna sameignarfélag um rekstur RÚV og telur að með nýju frumvarpi menntamálaráðherra sé stigið of stórt skref í þá átt að tryggja stöðu RÚV sem ríkisstofnunar. Verði frumvarpið að lögum getur RÚV staðið að annarri starfsemi sem tengist starfsemi félagsins með frjálsari hætti en áður. Lýsir félagið yfir andstöðu sinni við frumvarpið og telur það fara í vitlausa átt miðað við grunnstefnu Sambands ungra sjálfstæðismanna og margoft hefur komið fram á þingum þess. Vörður minnir á mikilvægi þess að einkavæða Ríkisútvarpið. Að mati félagsins er tímaskekkja að ríkið standi í fjölmiðlarekstri í samkeppni við einkaaðila.

Mikið hefur verið rætt og ritað seinustu vikuna um málefni leikskólans í kjölfar kostulegra yfirlýsinga borgarstjóra. Nú ber orðið svo við að enginn má hafa skoðun á henni eða verkum hennar þá er hún komin út í skítkastið og svarar fyrir sig með ómálefnalegum hætti. Henni virðist algjörlega fyrirmunað að geta svarað fyrir sig með málefnalegum hætti. Í pistli sínum í dag fjallar, vinur minn Gísli Freyr, um málefni leikskólans og kemur með marga góða punkta. Nokkra þeirra hafði ég bent honum á, sérstaklega hvað varðar Akureyrarbæ og stöðu hans. Eins og vel hefur komið fram er staða okkar góð, nægir fólki að líta á ársreikninga sveitarfélagsins, en reksturinn hér var jákvæður um tæpar 240 milljónir króna. Hvet ég alla til að lesa þennan pistil. Þar segir meðal annars um kostuleg vinnubrögð og tjáningu væludúkkunnar borgarstjórans: "Ef einhver gagnrýnir vinnubrögð Steinunnar Valdísar getur hún ekki svarað til baka á málefnalegan hátt. Það er fjöldi manns (m.a. Geir H. Haarde) sem fara vel með það sem skattgreiðendur borga. Það hefur R-listinn hins vegar ekki gert og ætlar sér aldrei að gera. Steinunn Valdís ætti að sjá sóma sinn í því að biðja fjármálaráðherra afsökunar á þessum orðum. Hún minnir á óþroskaðan ungling sem ekkert hefur til síns máls nema að kalla menn nöfnum."

Sinfóníuhljómsveit Norðurlands býður til söngveislu í kvöld í Íþróttahúsi Síðuskóla. Á tónleikunum með hljómsveitinni koma fram þau Sigrún Hjálmtýsdóttir (Diddú) sópransöngkona og Jóhann Friðgeir Valdimarsson tenór. Á efnisskránni verður t.d. flutt tónlist úr Kátu ekkjunni eftir F. Lehar og Leðurblökunni eftir Johann Strauss. Að auki er hægt að nefna hin sívinsælu hljómsveitarverk Keisaravalsinn, Tritsch tratsch polka og Radetzky mars eftir Johann Strauss. Stjórnandi hljómsveitarinnar er Guðmundur Óli Gunnarsson. Sinfóníuhljómsveitin okkar hér fyrir norðan er sannkölluð perla og alltaf gaman þegar hún kemur saman og heldur tónleika. Ógleymanlegir eru tónleikar þeirra með Kristjáni Jóhannssyni og Diddú sem haldnir voru í Íþróttahöllinni í október 1998 til minningar um söngvarann Jóhann Konráðsson, föður Kristjáns. Það var alveg söguleg stund og frábærir tónleikar, eflaust þeir bestu sem ég hef farið á, á minni ævi. Í kvöld mun sveitin vera skipuð yfir 50 hljóðfæraleikurum, sem flestir koma héðan að norðan. Sannkölluð veisla, ég ætla að fara. Missi ekki af svona frábærum tónleikum. Segi frá þessu á morgun betur.

Í kvöld verður úrslitaviðureignin í Gettu betur. Fer úrslitakeppnin fram í Smáranum í Kópavogi. Keppa til úrslita Borgarholtsskóli og Menntaskólinn á Akureyri. Gengi Akureyringanna í keppninni hefur verið gott. Í sjónvarpsviðureignum til þessa hafa þeir slegið út Menntaskólann á Egilsstöðum og Verzlunarskólann, meistara síðasta árs. Hefur MA ekki keppt til úrslita í keppninni frá árinu 1992 er MA vann VMA í sannkölluðum Akureyrarslag. Vonandi gengur MA vel í kvöld. Ég óska þeim Ásgeiri, Bensa og Tryggvi Páli góðs gengis í kvöld.

Saga dagsins
1663 Ragnheiður Brynjólfsdóttir biskupsdóttir, lést í Skálholti, 21 árs að aldri - við útför Ragnheiðar var sálmur sr. Hallgríms Péturssonar, Allt eins og blómstrið eina, fluttur í fyrsta skipti. Einn þekktasti sálmur landsins og er hann sá sálmur sem oftast er spilaður við jarðarfararathafnir í kirkjum landsins
1937 Sundhöllin í Reykjavík var vígð að viðstöddu fjölmenni - markaði mikil þáttaskil í íþróttamálum
1950 Leikkonan Olivia De Havilland hlaut óskarinn fyrir túlkun sína á hefðarmaddömunni Catherine Sloper í kvikmyndinni The Heiress - De Havilland hlaut áður óskarinn þrem árum áður fyrir leik sinn í To Each his Own. Hún var ein vinsælasta leikkona gullaldarsögu Hollywood og túlkaði margar sterkar kvenpersónur á hvíta tjaldinu. De Havilland hlaut heiðursóskar fyrir æviframlag að kvikmyndum 2003
1998 Leikarinn Jack Nicholson hlaut óskarinn fyrir magnaða túlkun sína á sérvitringnum Melvin Udall í kvikmyndinni As Good as it Gets. Þetta var þriðji óskar hans, en hann hafði áður hlotið verðlaunin fyrir leik sinn í One Flew Over the Cuckoo´s Nest og Terms of Endearment. Hefur verið tilnefndur til verðlaunanna tólf sinnum, oftar en nokkur annar karlleikari. Á þessari sömu óskarsverðlaunahátíð hlaut kvikmyndin Titanic alls ellefu óskarsverðlaun. Titanic varð vinsælasta mynd 20. aldarinnar í bíó
2003 Breska leikkonan Catherine Zeta-Jones hlaut óskarinn fyrir túlkun sína á Velmu Kelly í Chicago

Snjallyrðið
Disciplining yourself to do what you know is right and importance, although difficult, is the highroad to pride, self-esteem, and personal satisfaction.
Margaret Thatcher forsætisráðherra Bretlands (1925)